دانشجو اعظم نیکان، استاد راهنما حمید تقی نژاد، محقق اصلی معصومه اطاقی،
دوره ۱، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۹۷ )
چکیده
مراقبت کنندگان از بیماران مبتلا به سکته مغزی با چالش‌های متفاوتی روبرو هستند.
خودکارآمدی مراقب، درجه‌ای از احساس تسلط مراقب در مورد توانایی‌اش برای انجام فعالیت‌های مورد نیاز مددجو است.
هدف: این پژوهش با هدف مقایسه اثر بخشی اجرای دو روش برنامه ترخیص و پیگیری تلفنی توسط پرستار بر روی خودکارآمدی مراقبین بیماران دچار سکته مغزی انجام گردید.
روش انجام کار: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی می‌باشد. ۱۰۵ مراقب بیمار مبتلا به سکته مغزی با نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی به سه گروه ۳۵ نفره (گروه کنترل، برنامه ترخیص و پیگیری تلفنی) تخصیص یافتند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر بود. در گروه پیگیری تلفنی پرستار آموزش چهره به چهره به مدت ۲۰ دقیقه به همراه یک پمفلت آموزشی سکته مغزی داده و پیگیری تلفنی به مدت چهار هفته (پنج بار) انجام شد. در گروه برنامه ترخیص ۴۰ دقیقه آموزش چهره به چهره به همراه کتابچه آموزشی مراقبت های بیماران مبتلا به سکته مغزی در اختیار مراقبین بیماران قرار داده شد. پرسشنامه قبل و یک ماه بعد از مداخله توسط کلیه مراقبین تکمیل شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه ۲۱ در سطح اطمینان ۹۵% آنالیز شدند.
نتایج: نتایج نشان می‌دهد که تفاوتی بین میانگین نمره خود کارآمدی در گروه کنترل قبل و بعد مداخله وجود ندارد (۴۹۵/۰=P). اما میانگین نمره خود کارآمدی در گروه پیگیری تلفنی قبل از مداخله ۷۹/۸±۷۷/۶۳ و بعد از مداخله به مقدار ۱۷/۷±۴۳/۶۸ افزایش یافته و میانگین نمره خود کارآمدی در گروه برنامه ترخیص قبل از مداخله ۷۷/۸±۶۹/۵۸ و بعد از مداخله به مقدار ۷۲/۶±۵۴/۶۳ افزایش یافته و این افزایش از نظر آماری معنی دار بود ( ۰۰۱/۰=P).
بین سه گروه از نظر میانگین نمره خودکارآمدی قبل از مداخله تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (۰۴۳/۰=P). که این تفاوت ناشی از تفاوت بین گروه پیگیری تلفنی و برنامه ترخیص بود (۰۳۷/۰=P). بین سه گروه بعد از اجرای مداخله نیز تفاوت آماری معنی داری وجود داشت (۰۰۰۱/۰=P). که این تفاوت ناشی از تفاوت بین گروه های کنترل و پیگیری تلفنی (۰۰۰۱/۰=p) و گروه های پیگیری تلفنی و برنامه ترخیص (۰۲۳/۰=p) بود. اما بین گروه کنترل و برنامه ترخیص تفاوت آماری معنی داری نبود (۰۸۶/۰=p).
نتیجه‌گیری نهایی: درمجموع با توجه به اینکه پیگیری تلفنی پرستار اختلاف میانگین خودکارآمدی بیشتری با گروه کنترل نسبت به برنامه ترخیص ایجاد کرده، نشان دهنده اثربخشی بیشتر پیگیری تلفنی پرستار در ارتقاء خودکارآمدی مراقبین بیماران دچار سکته مغزی می باشد. لذا پرستاران با استفاده از پیگیری تلفنی می توانند نقش ارزشمندی در ارتقاء خودکارآمدی مراقبین و در نهایت بهبود کیفیت زندگی بیماران و مراقبین آنان داشته باشند.
