سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقات، پژوهش و فناوری

---

امروزه بیماریهای قلبی- عروقی در صدر فهرست علل مرگ و میر در سراسر دنیا قرار دارند و سالانه میلیونها نفر به علت عوارض ناشی از بیماریهایی نظیر حمله قلبی، دردهای آنژینی و سکته قلبی در بیمارستانها بستری می شوند و متأسفانه تعدادی نیز جان خود را از دست می دهند(۳). بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت، میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی- عروقی در کشورهای در حال توسعه ۱۶% است. در منطقه مدیترانه ای شرقی از جمله ایران بیماریهای قلبی- عروقی، یک مشکل عمده ی بهداشتی اجتماعی به شمار میرود که ابعاد آن به سرعت در حال افزایش است(۴) افزایش لیپیپد پس از صرف غذا، مخصوصاً از طریق افزایش لیپوپروتئین غنی از تری گلیسرید(TRL) ، یکی از زودرس ترین تغییراتی است که در فرایند آتروژنز اهمیت دارد و سبب پیشرفت بیماری قلبی-عروقی می شود. هنگام افزایش لیپید، TRL ممکن است داخل دیواره عروق رسوب نموده و در پلاک های آتروما تجمع پیدا کند و نیز مولکولهای LDL- C  اکسید شوند، بنابراین غلظت HDL- C کاهش می یابد(۵). برای کاهش و درمان چربی خون، داروهایی تجویز می شوند که به ″ استاتین″ها معروف می باشند. داروهای استاتین در زمره متداولترین داروهایی هستند که در دنیا تجویز می گردند(۶). استاتین ها، مهار کنندگان سنتز کلسترول هستند و برای دمان دیس لیپیدمیا و جلوگیری از بیماری های کاردیوواسکولار به کار می روند. چند نمونه از استاتین ها عبارتند از: رزوواستاتین، آتورواستاتین، سیموواستاتین، فلوواستاتین و . . . (۷). هشدارهایی در مورد مصرف مشتقات قرص های ضد چربی استاتین داده شده است. تعدادی از محققان آمریکایی بر اساس آخرین نتایج تحقیقات خود در باره عوارض جانبی قرص های ضد چربی استاتین و خطری که این دارو ممکن است در ابتلا به سرطان داشته باشد هشدار دادند(۸). مدارک کلینیکی و اپیدمیولوژی نشان دهنده کاهش چشمگیر در مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی-عروقی در بین مصرف کنندگان میوه، سبزیجات و مواد استخراخ شده از گیاهان است(۱۰ و ۹). تأثیر مثبت چنین رژیم غذایی به وجود ترکیبات  پلی فنولیک و فلاونوئیدهای ویژه ی موجود در آنها مربوط است که احتمالاً ناشی از اثرات آنتی اکسیدانی موجود در آنها می باشد(۱۲و۱۱) فلاونوئیدها به علت دارا بودن فعالیت آنتی اکسیدانی، ترکیباتی هستند که بر ضد اثرات تخریبی گونه های فعال اکسیژن مثل رادیکال های سوپراکساید، از سلول ها محافظت می کنند(۱۲) رادیکال های سوپراکساید با بیماری های سرطان، آترواسکلروز، ایسکمی و التهاب ارتباط دارند(۱۱). مطالعات زیاد، ارتباط قوی بین اخذ غذای پرچرب و پیشرفت آترواسکلروز را به وسیله تغییر ضخامت دیواره کاروتید نشان داده است(۱۳). از جمله این مواد غذایی، می توان عصاره بابونه و مواد موجود در آن، مانند فلاونوئیدها اشاره کرد. (۱۴). اثرات مثبت پلی فنل ها در افزایش HDL-c از طریق تأثیر آنها به عنوان لیگاند فعال کننده LxR (Liver x Receptor) اعمال می شود که از مهمترین فاکتورهای ترجمه ای مؤثر در تولید HDL-c بالغ و تولید آپوپروتئین مورد نیاز جهت سنتز آن است(۱۶و۱۵).
در پژوهش حاضر، فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره هیدروالکلی بابونه و تأثیر آن را بر فاکتورهای کلسترول، LDL ، HDL ، تری گلیسرید بررسی می کنیم.
 

---

گزارشهای متناقضی درباره اثر دیابت نوع ۲ و شیوه زندگی افراد دیابتی بر میزان تراکم معدنی استخوان و پوکی استخوان وجود دارد .
اختلاف در تراکم استخوانی افراد دیابتی نوع ۱و ۲ ممکن است با تفاوت در شاخص های توده بدن این افراد توجیه شود چون در دیابت نوع ۱ اغلب بیماران لاغر هستند و در مقابل چاقی یافته شایعی در دیابت نوع ۲ است که این امر می تواند سبب افزایش بار استخوانی و در نتیجه تحریک متابولیسم استخوانی شود.
همراهی دیابت نوع ۲ و پوکی استخوان به علت شیوع بالای هر دو بیماری و مشابهت در سن بروز، مورد توجه بسیاری از محققان بوده است اما از آنجا که عوامل خطرزا در این دو بیماری در بسیاری از مطالعات مورد توجه کافی قرار نگرفت هاند تفسیرهای متناقضی از این ارتباط ارائه شده است.
دیابت نوع ۲ یک اختلال متابولیک مزمن بسیار معمول است که تاثیر زیادی بر سلامت عمومی است. تا همین اواخر، لیستی از اندامهای هدف تحت تاثیر دیابت نوع ۲ بود که اسکلت شامل آن نمی شد. با این حال، شواهد قابل توجهی وجود دارد که بیانگر این است که در حال حاضر دیابت یک عامل خطر مستقل برای شکستگی است.

---

نتایج مطالعه حاضر نشان داد که تجویز عصاره ی هیدروالکلی مریم نخودی در رت های هایپرکلسترولمیک سبب کاهش معنی­دار سطح سرمی تری گلیسرید،کلسترول و LDL-c و افزایش معنی دار سطح سرمی HDL-c شد. همچنین عصاره ی مذکور توان کاهش فاکتورهای التهابی را دار بود بطوریکه تجویز آن سبب کاهش معنی­دار سطح سرمی IL-۶، CRP، Fibrinogen و TNF-α در رت های هایپرکلسترولمیک گردید. احتمال می رود مکانیسم این گیاه در ایجاد اثرات هایپولیپیدمی و ضد التهابی مشاهده شده ناشی از ترکیبات پلی فنولیک موجود در آن باشد. علاوه بر این، نتایج مطالعه ی حاضر حاکی از آن بود که اثر محافظتی عصاره هیدروالکلی مریم نخودی به صورت وابسته به دوز میباشد چنانکه در دوز  mg/kg ۷۵ بیشترین میزان اثربخشی مشاهده گردید .با توجه به مطالب ذکر شده می­توان نتیجه گرفت که دوز mg/kg ۷۵ عصاره هیدروالکلی مریم نخودی این پتانسیل را دارد که به عنوان یک محصول طبیعی برای مدیریت بیماریهای قلبی عروقی استفاده گردد.

---

  ↵

---

کبد یک عضو حیاتی در بدن است که در متابولیسم کربوهیدارت، پروتئین و چربی، حفظ هومئوستاز بدن، دفع مواد سمی، حذف بیلی روبین و اسیدهای صفراوی نقش مهمی را ایفا میکند (۳و۲). حساس ترین و پر مصرف ترین آنزیم های تشخیصی کبد، آمینوترانسفرازها هستند. آن ها آسپارتات آمینوترانسفراز (SGOT یا AST) و آلانین آمینوترانسفراز (SGPT یا ALT) هستند. این آنزیم ها بطور معمول داخل سلول های کبدی قرار دارند زمانی که کبد دچار آسیب می شود سلول های کبدی آنزیم ها را وارد جریان خون می کنند، بالارفتن سطح آنزیم ها در خون نشانه آسیب کبدی است (۴).
بیماری های کبدی از شایع ترین عوارض طبی سوء مصرف الکل محسوب می شوند، حدودا ۱۵ تا ۳۰ درصد افرادی که به طور طولانی مدت، الکل می نوشند، سرانجام به بیماری های کبدی شدید مبتلا می گردند. الکل یکی از شایع ترین مواد مورد سوء مصرف در سراسر دنیا می باشد که هزینه های پزشکی و اجتماعی زیادی را به بار می آورد (۵). امکان ذخیره شدن الکل در بدن وجود نداشته و اجباراً اکسیداسیون آن در کبد انجام می گیرد. اثر هپاتوتوکسیک مستقیم الکل با مطالعه بر روی افراد داوطلب، چه سالم و چه الکلیک، بررسی شده است؛ بطوریکه دریافت روزانه ۳۰۰ تا ۶۰۰ دسی لیتر الکل به مدت ۸ تا ۱۰ روز، باعث تغییرات چربی و نیز علایم غیر طبیعی دیگری می شود که در نمای میکروسکوپ الکترونی کبد این افراد به چشم می خورد (۶). با افزایش دفعات نوشیدن الکل و تغییرات رژیم غذایی، وقوع بیماری کبد الکلی در چین افزایش یافته و به یک ریسک فاکتور مهم مرگ و میر در مقایسه با هپاتیت ویروسی تبدیل شده است (۷). پاتولوژی صدمات الکلی کبدی از سه ضایعه تشکیل شده اند، که بندرت در فرم خالص وجود دارند: ۱-کبد چرب ۲- هپاتیت الکلی ۳- سیروز (۸). اگر مصرف الکل ادامه یابد استئاتوز (کبد چرب) به هپاتیت و در نهایت سیروز تبدیل می شود (۹). در کبد چرب الکلیک، کبد بزرگ، زرد، چرب و سخت می شود. سلول های کبدی بوسیله واکوئل-های بزرگ ماکرووزیکولر حاوی چربی موجود در سیتوپلاسم متسع می شوند. در هپاتیت الکلی، تخریب و نکروز سلول های کبدی که معمولا با تورم سلول همراه است و ارتشاح گلبول های سفید چند هسته ای و لنفوسیت ها وجود دارد. در سیروز الکلی، با ادامه تخریب سلول های کبدی فیبروبلاست ها در محل آسیب ظاهر شده و تولید کلاژن را تحریک می کند. دیواره های پرده مانندی از بافت هم بند در نواحی اطراف پورت و ورید مرکزی ظاهر شده و در نهایت تریاد های پورت به ورید مرکزی متصل می شوند (۱۰). حساس شدن سلول هایkupffer  واقعه مهم در شروع بیماری کبد الکلی است که بوسیله اندوتوکسین ها انجام می شود. این حساسیت منجر به آزادسازی مدیاتورهای التهابی (مثل سیتوکین ها، متابولیت های چربی و (ROS می شود. افزایش فاکتور نکروز آلفا که یک سیتوکین التهابی می باشد، فاکتور مهم در پیشرفت بیماری کبد الکلی است (۱۱). در کبد چرب الکلی، آنزیم های آسپارتات آمینوترانسفراز(AST)، آلانین آمینوترانسفراز(ALT)  و گاماگلوتامیل ترانسفراز (GGTP) افزایش می یابند (۸). مصرف کوتاه مدت اتانول، موجب کاهش محتوای گلوتاتیون (GSH) و افزایش تولید سوپراکسید در کبد و میتوکندری کبد موش صحرایی می شود (۱۲). در حال حاضر معالجات موثر اندکی برای بیماری های کبدی وجود دارد. بنابراین در سال های اخیر توجه به گیاهان سنتی جهت درمان بیماری های کبدی روبه افزایش است و مدل های invitro و invivo برای ارزشیابی گیاهان از لحاظ درمان اختلالات کبدی در حال گسترش و توسعه می باشد.
زعفران با نام علمی Crocus sativus L.  از خانواده زنبقی ها (Iridacea) می باشد. زعفران یکی از محصولات اصلی ایران می باشد که در طب سنتی به خواص دارویی بی شمار آن اشاره گردیده است . طبق تحقیقات انجام شده گلبرگ زعفران حاوی گلیکون فلاونول میریستین، کوارستین، کامپفرول و دو نوع آنتوسیانین به نام های دلفینیدین و پتونیدین می باشد (۱۳).
در مطالعات گوناگون خواص آنتی اکسیدانی (۱۴)، اثر ضد افسردگی (۱۶و۱۵)، اثرات ضد توموری (۱۷) و اثر بر فشار خون (۱۸) عصاره گلبرگ زعفران مورد بررسی قرار گرفته است . گلبرگ زعفران حاوی آنتی اکسیدان قوی فلاونوئید ها می باشد که متصل به آلبومین، در سرم خون حمل می گردد و با این پروتئین اثرات متقابل دارد . از طرف دیگر تاثیرات متفاوت فلاونوئیدها در کاهش کلسترول (۱۹) و خواص ضد رادیکالی (۲۰) آن بارها به اثبات رسیده است.
هر ساله مقادیر زیادی از گلبرگ زعفران به عنوان ضایعات کشاورزی به دور ریخته می شود، در حالی که شواهد گوناگونی مبنی بر وجود ترکیباتی با اثرات فارماکولوژی مختلف در گلبرگ زعفران است. از آنجا که تاکنون اثر گلبرگ زعفران بر روی آسیبهای کبدی ناشی از مصرف الکل بررسی نشده است، از این رو تحقیق حاضر جهت بررسی اثر عصاره هیدروالکلی گلبرگ زعفران بر تغییرات هیستولوژیکی و آنزیمی ناشی از مصرف الکل در کبد موش صحرایی نر انجام خواهد گرفت.
 

---

با توجه به اینکه سامانه تشویقی قبلی دانشگاه یک فرم یک طرفه در پورتال اصلی دانشگاه بود و امکاناتی که داشت صرفا به صورت تکمیل یک فرم ساده بود که کاربران امکان پیگیری از طریق سیستم را نداشتند. همچنین کارشناس تشویقی مقالات دانشگاه صرفا میتوانست مقالات دریافت شده رو به صورت فایل اکسل دریافت کند و دستی بقیه کارها انجام دهد. به این دلایل وجود یک سامانه با امکانات بیشتر، از جمله قابلیت ثبت نام کاربران، ثبت اطلاعات مقالات، اطلاع رسانی به صورت ایمیل، پیگیری مقالات ارسال شده، محاسبه تشویقی به صورت اتوماتیک، تشخیص موارد تکراری، تنظیم فرمول تشویقی و.... مورد نیاز می باشد.

---

این طرح، کاربری از نوع مطالعات علوم پایه میباشد که پس از جمع آوری و عصاره گیری از گلبرگ گیاه زعفران ، تعداد ۳۰ سر رت بالغ نر نژاد ویستار بصورت تصادفی به ۶ گروه مساوی ۵ تایی تقسیم میگردند. گروه اول(شاهد) فقط رژیم غذایی معمولی روزانه را دریافت می کنند. گروه دوم(کنترل) رژیم غذایی پر کلسترول(۳%) را دریافت میکنند. برای ایجاد شرایط یکسان این دو گروه با گروه های تجربی ۱، ۲، ۳ و ۴، روزانه ۲ سی سی حلال دارو از طریق گاواژ به آنها خورانده می شود. گروهای سوم (تجربی ۱)،  چهارم (تجربی ۲)، پنجم (تجربی ۳) و ششم (تجربی ۴) رژیم غذایی پر کلسترول (۳%)، و در ۴ هفته دوم نیز به ترتیب دوزهای mg/kg ۵۰ ، ۱۰۰و ۱۵۰ از عصاره گلبرگ زعفران و دوز mg/kg ۱۰ از داروی لواستاتین را دریافت میکنند. دو بار از همه رت ها خونگیری به عمل می آید، یکبار در روز اول آزمایش و بار دوم در پایان هفته هشتم. میزان مالون دی آلدئید (MDA) پلاسما و فعالیت آنزیم سوپر اکسید دسموتاز (SOD) گلبول قرمز، مورد بررسی قرار می گیرد. مالون دی آلدئید حاصل با اسید تیوباربیتوریک ترکیب شده و در طول موج ۵۳۰ نانومتر جذب نوری ترکیب حاصل اندازه گیری می شود.
آزمایش سوپر اکسید دسموتاز با کمک کیت تخصصی راندوکس و دستگاه اسپکتروفتومتری قابل اندازه گیری است. برای اندازه گیری فعالیت آنزیم سوپراکسیددسموتاز از گزانتین و گزانتین اکسیداز برای تولید رادیکال های سوپراکسید استفاده می گردد. این رادیکال ها با-۲یودوفنیل - ۳- نیتروفنل - ۵- فنیل تترازولیم واکنش داده و کمپلکس رنگی فورمازان تشکیل می شود. فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز از طریق مهار کردن واکنش فوق در طول موج ۵۰۵ نانومتر جذب نوری آن اندازه گیری می شود.
سطح شاخص­های التهابی (IL۶، CRP، TNF-α و فیبرینوژن) نیز با استفاده از کیت­های تشخیصی اندازه گیری می­گردد.