محقق اصلی رضا پاکزاد، همکار اصلی حجت اله کاکایی، همکار اصلی محسن جلیلیان، همکار اصلی ایرج پاکزاد، همکار اصلی کبری احمدزاده،
دوره ۱۴۰۲، شماره ۳ - ( پاییز ۱۴۰۲ ۱۴۰۲ )
چکیده
خلاصه ضرورت اجرا
سلامت خودابراز یا self-rated health یک شاخص مهم و کاربردی در پژوهش های سلامت است می توان پیآمدهای سلامت را پیش بینی نمود. سلامت خودابراز یکی از شـاخص هـای رایج و علمی سنجش سلامتی برای پایش تغییـرات و انـدازه گیـری سلامت کلی جمعیت های مختلف است. به عبارت دیگر فرد به صورت ذهنی سلامت خود را ارزیـابی مـی کنـد. سلامت خود ابراز در بسیاری از کشورها مورد سنجش قرار گرفته است و در آن مطالعات سعی شده است تاثیر فاکتورهای دخیل در آن و تاثیر این فاکتورها به هم دیگر مشخص شود. از این رو تحقیق های فراوان حاکی از تاثیر گذاری فاکتورهایی از قبیل وضعیت های جمعیت شناختی افراد (سن، جنس، نژاد، مذهب)، اجتماعی – اقتصادی، سبک زندگی، فرهنگی، تحصیلی و سطح سواد در درک شخصی از وضعیت های بهداشتی افراد است. از طرفی مطالعات مختلفی نشان داده اند که سلامت خودابراز، متأثر از عواملی مانند اجتمـاعی، اقتصادی، روانــی، محیطــی، شــیوه زنــدگی، فرهنگــی، ســابقه خــانوادگی، جمعیت شناختی و شاخص های بالینی است. ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه از نظر وضعیت های بهداشتی و سلامت عمومی در وضعیت قابل قبولی است. با این حال هنوز با استاندارهای جهانی فاصله دارد و خود نیازمند طراحی و توسعه زیرساخت های تحقیقاتی و ریشه یاب برای شناسایی عوامل مخدوش کننده بهداشتی (از ابعات جسمی و روحی) است. مطالعات انجام شده در ارتباط با نابرابری اقتصادی-اجتماعی نشان داده است که هر چه وضعیت اجتماعی اقتصادی پایین تر باشد نمره سلامت خودابراز افراد حاضر در مطالعه پایین تر است. موارد مقایسه نابرابری اقتصادی نشان میدهد که افراد برای قضاوت درباره موقعیت خود در ابعاد مهم به دیگران نگاه میکنند، بویژه هنگامی که استانداردهای عینی وجود ندارد. علاقهمندی به مطالعه رابطه بین وضعیت اقتصادی و سلامت خود ابراز افزایش یافته است. با این حال، شواهد متناقضی در مورد این رابطه وجود دارد.
مطالعات محدودی در ایران در مورد سلامت خود ابراز انجام شده و رابطه آن با متغیر های دموگرافیک و اقتصادی اجتماعی تعیین شده است. استان ایلام به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و کمبود برخی از امکانات رفاهی و توسعه ای، بالا بودن میزان بیکاری و عوارض ناشی از جنگ تحمیلی بیشتر در معرض استرس و اضطراب است که این مسئله منجر به شیوع بالای اختلالات روانی و کاهش کیفیت زندگی خواهد شد. از طرف دیگر عدم توسعه یافتگی استان و کمبود امکانات منجر شده است که بسیاری از افراد دسترسی قابل قبولی به خدمات بهداشتی و درمانی نداشته باشند که همه این موارد منجر به کاهش سطح کیفیت زندگی و به تبع سلامت خواهد شد. با وجود سرچ گسترده، تا کنون مطالعه ای با منظور تعیین رابطه وضعیت اقتصادی-اجتماعی و سلامت خود ابراز در این استان اجرا نشده است. از این رو بر آن شدیم مطالعه ای به منظور بررسی ارتباط وضعیت اقتصادی-اجتماعی و سلامت خود ابراز در جمعیت عمومی شهر ایلام و عوامل موثر بر آن را انجام دهیم
خلاصه روش اجرای طرح:
این مطالعه مقطعی و مبتنی بر جمعیت در۱۰ مرکزخدمات جامع سلامت اصلی شهر ایلام در سال ۱۴۰۰ انجام خواهد شد. ابتدا جمعیت همه مناطق شهر ایلام به تفکیک ۱۰ مرکزخدمات جامع سلامت اصلی شهر ارائه خواهد شد. سپس، با استفاده از تعداد افراد در ناحیههای مختلف همه افراد جامعه را در نظر گرفته خواهد شد و با استفاده از سهم هر ناحیه از جامعه شهری ایلام ۱۵۰۰ نفری را انتخاب میکنیم. برای جمع آوری اطلاعات دموگرافیک از پرسشنامه استاندارد استفاده می شود. سپس، از پرسشنامه سلامت خود ابراز استفاده خواهد شد. برای سنجش وضعیت اقتصادی افراد، داده های دارایی خانوارها جمع اوری خواهد شد و سپس با استفاده از تجزیه و تحیلی مولفه های اصلی متغیر ثروت ساخته خواهد شد. سپس افراد به سه گروه فقیر، متوسط و ثروتمند تقسیم خواهد شد. در ادامه و با روش تجزیه Oaxaca -Blinder نابرابری اقتصادی در سلامت خود ابراز سنجیده خواهد شد و با این روش این نابرابری به عوامل موثر تجزیه خواهد شد همچنین از نرم افزار Stata برای تجزیه و تحلیل استفاده خواهد شد.
