Volume 1, Issue 2 (10-2018)
2018, 1(2): 0-0 |
Back to browse issues page
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Abdi J. Seroepidemiology of Toxocariasis in 2-12-year-old Children. Journal title 2018; 1 (2)
URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-242-en.html
URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-242-en.html
Clinical Microbiology Research Center, Ilam University of Medical sciences, Ilam, Iran
Abstract: (2971 Views)
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
Abstract Background and Objective: Toxocariasis is a common infection between humans and animals, which can be considered as a health issue in vulnerable populations due to its indigenous nature to the country and the region. Therefore, the purpose of this study was to estimate the risk of contamination with Toxocara canis infection and exposure to its parasite in children. Materials and Methods: This descriptive cross-sectional study was performed on 621 children aged 2 to12 years referred to health centers in Kermanshah, Iran. After sampling and recording the demographic characteristics, the samples were tested for anti-T. canis antibody (IgG) by enzyme-linked immunosorbent assay method. Data analysis was done using SPSS software and Fisher's exact test. Results: Out of 621 tested serum samples, 8 samples (1.3%) were positive for anti-Toxocara IgG antibodies. Of these, 5 and 3 samples were from male and female patients all living in urban areas. It is noteworthy that none of these individuals had a history of earth-eating, as well as touching or playing with the dog. However, a dog was kept at one of the child's home. Conclusion: The results of the study showed a relatively low prevalence of toxocariasis infection in children, although the findings confirmed the establishment of the parasite transmission cycle in the region. Therefore, considering the importance of hygiene issues, it is necessary to develop and implement strategies for controlling and preventing the infection in the definitive hosts of the parasite in order to reduce the incidence of human infections. Keywords: Seroepidemiology, Toxocara canis, Toxocariasis Received: 20.05.2019 Accepted: 19.08.2019 How to Cite this Article: Mansouri S, Fallah M, Maghsood AH, Matini M. Seroepide-miology of Toxocariasis in 2-12-year-old Children Refered to Health Centers in Kermanshah during 2018. Avicenna J Clin Med. 2019; 26(2): 99-104. DOI: 10.21859/ajcm.26.2.99
Original Article
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
چکیده
سابقه و هدف: توکسوکاریازیس ) Toxocariasis ( یکی از عفونتهای مشترک بین انسان و حیوان میباشد
که با توجه به بومیبودن آن در کشور و منطقه میتواند بهعنوان یک مشکل بهداشتی در گروههای آسیبپذیر
محسوب گردد. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف برآورد میزان خطر آلودگی به توکسوکارا کنیس و مواجهه
با انگل آن در کودکان انجام شد.
2 ساله مراجعهکننده به مراکز - مواد و روشها: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر در ارتباط با 121 کودک 12
بهداشتی- درمانی شهر کرمانشاه انجام شد. پس از نمونهبرداری و ثبت ویژگیهای جمعیتشناختی، نمونهها
از نظر وجود آنتیبادی IgG ضد توکسوکارا کنیس با استفاده از روش الایزا مورد سنجش قرار گرفتند. تجزیه
و تحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون دقیق فیشر انجام شد.
1 درصد( از / یافتهها: از میان 121 نمونه سرم که در این مطالعه مورد آزمایش قرار گرفتند، هشت نمونه ) 3
نظر وجود آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس مثبت بودند که از این تعداد، پنج نفر پسر و سه نفر دختر بودند و
تمامی آنها در مناطق شهری سکونت داشتند. هیچیک از این افراد سابقه خاکخواری، لمس و بازی با سگ
را نداشتند و تنها در محل زندگی یک کودک، سگ نگهداری میشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان دادند که میزان شیوع سرمی آلودگی به توکسوکاریازیس در کودکان مورد بررسی
نسبتاً پایین است؛ هرچند که تأییدکننده برقراری چرخه انتقال انگل در منطقه میباشد؛ از این رو با توجه به
اهمیت بهداشتی آن، تدوین و اجرای راهکارهایی بهمنظور کنترل و پیشگیری از این عفونت در میزبانان نهایی
انگل جهت کاهش هرچه بیشتر عفونتهای انسانی، لازم و ضروری به نظر میرسد.
واژگان کلیدی: توکسوکاریازیس، توکسوکارا کنیس، سرواپیدمیولوژی
تمامی حقوق نشر برای دانشگاه علوم
پزشکی همدان محفوظ است .
مقدمه
توکسوکاریازیس یکی از عفونتهای مشترک انسان و حیوان
است که در اثر آلودگی انسان با نماتودهای حیوانی به نام
توکسوکارا از خانواده توکسوکاریده ) Toxocaridae ( ایجاد
میگردد. کرم بالغ توکسوکارا ساکن دستگاه گوارش برخی از
حیوانات گوشتخوار بوده و در چرخه زندگی این نماتود، سگ
و گربه بهترتیب میزبان نهایی توکسوکارا کنیس و توکسوکارا
کتی میباشند. آلودگی حیوانات به این انگل از طریق خوردن
تخم یا بهصورت مادرزادی در مرحله زندگی داخل رحمی رخ
میدهد. پس از بلوغ کرمها در دستگاه گوارش میزبان نهایی،
تخمهای کرم از طریق مدفوع حیوان خارج شده و با
پراکندهشدن در محیط باعث آلودگی محیط میشوند. تخمها
ظرف چند روز در شرایط مساعد محیطی جنیندار شده و از
طریق خوردن و دستگاه گوارش وارد بدن انسان )بهعنوان
میزبان واسط اتفاقی( میشوند ] 1-3 [ . این انگل قادر به بلوغ
در بدن انسان نمیباشد؛ بهطوری که پس از خروج لارو از
تخمهای بلعیدهشده، از طریق جریان خون به ارگانهای مختلف
مهاجرت کرده و منجر به ایجاد توکسوکاریازیس یا سندروم لارو
مهاجر احشایی VLM ( Visceral larva migrans ( میشود.
اندام یا بافتی که لارو توکسوکارا بیشتر به آنها مهاجرت میکند
عبارت هستند از: مغز، کبد، ریه و چشم. توکسوکاریازیس در
دوره 26 ، شماره 2 ، تابستان 0318 ، صفحات 11 تا 014
مجله پزشکی بالینی ابن سینا
مقاله پژوهشی
010 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
منصوری و همکاران
انسان از نظر بالینی به سه نوع قابلتفکیک است که عبارت هستند
از: سندروم لارو مهاجر احشایی ) VLM (، سندروم لارو مهاجر
چشمی ) OLM: Ocular Larva Migrans ( و توکسوکاریازیس
بدون علامت ) Toxocariasis Covert ) ] 4 [. تظاهرات بالینی
در این عفونت به فاکتورهای مختلفی از قبیل شدت آلودگی،
پاسخ ایمنی میزبان و عضو درگیر در بدن بستگی دارد. قابلذکر
است که کودکان زیر 12 سال به دلیل خاکخواری، عدم
رعایت بهداشت و ارتباط نزدیکتر با سگ نسبت به ابتلا به
توکسوکاریازیس مستعدتر هستند ] 5 [. توکسوکاریازیس بهطور
ویژهای در مناطق حارهای و نیمهحارهای در جوامع کمتر
توسعهیافتهای که در آنها درمان سگها بهعنوان میزبان نهایی و
کنترل عوامل منتقلکننده محدود میباشد، شایع است ] 1،7 [ . با
توجه به مطالعات انجامشده در نقاط مختلف جهان، میزان شیوع
17/ سرمی توکسوکارا کنیس از کمتر از 1 درصد در کانادا تا 1
درصد در گوانگجو گزارش شده است ] 8،1 [. در ایران نیز
مطالعات مشابهی در نقاط مختلف کشور انجام شده است که در
21/ 1 تا 34 / آنها میزان شیوع آلودگی به توکسوکاراکنیس بین 3
.]13- درصد تعیین گزارش گردیده است ] 14
تنها روش قطعی برای تشخیص توکسوکاریازیس، مشاهده
لارو در قطعات بافتی میباشد؛ اما این روش با مشکلاتی همراه
است ] 15 [ . روش دیگر تشخیص، روش مولکولی PCR
( Polymerase Chain Reaction ( میباشد ] 11 [ . روشهای
تصویربرداری نیز در تشخیص این عفونت کمککننده میباشند
] 17 [ . با توجه به انتشار لارو توکسوکارا در نقاط مختلف بدن
انسان و عدم دسترسی آسان و غیرتهاجمی به آن، استفاده از
روشهای تشخیص انگلشناسی در مطالعات همهگیرشناسی این
انگل امکانپذیر نمیباشد؛ از این رو در انجام مطالعات
همهگیرشناسی، استفاده از روشهای سرولوژی بهعنوان یکی از
روشهای کاربردی و مناسب محسوب میشوند. در این راستا در
مطالعه حاضر روش الایزا ) ELISA ( به دلیل حساسیت و ویژگی
مناسب جهت تشخیص عفونت و مطالعات همهگیرشناسی مورد
استفاده قرار گرفت ] 18-23 [ .
با توجه به اینکه توکسوکاریازیس از نظر بهداشتی دارای
اهمیت قابلتوجهی میباشد، مطالعه در زمینههای مختلف
همهگیرشناسی آن در انسان و حیوان از اهمیت خاص خود
برخوردار است. به دلیل بومیبودن این عفونت در کشور و منطقه
و همچنین حضور سگهای ولگرد در پارکها و محل بازی
کودکان، احتمال عفونت در انسان همیشه مطرح است؛ از این رو
انجام مطالعات همهگیرشناسی در جامعه، وضعیت آلودگی به
توکسوکاریازیس و سایر مسائل همهگیرشناسی مرتبط با این
عفونت را در منطقه روشن مینماید. در این راستا، مطالعه حاضر
بهمنظور برآورد میزان خطر آلودگی و مواجهه با انگل در شهر
کرمانشاه طراحی و اجرا گردید تا اطلاعات بهدستآمده در
راستای اقدامات مؤثرتر بهداشتی بهمنظور پیشگیری و کنترل این
عفونت در انسان مورد استفاده قرار گیرند.
مواد و روشها
مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر پس از تصویب در کمیته
اخلاق دانشگاه علوم پزشکی همدان با شماره اختصاصی
IR.UMSHA.REC.1396.27700 در ارتباط با کودکان 2 تا
12 سال مراجعهکننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهر کرمانشاه
در سال 1317 انجام شد.
در مطالعه حاضر شش مرکز بهداشتی- درمانی بهصورت
تصادفی در سطح شهر انتخاب گردیدند. از این مراکز 121 کودک
که به هر دلیلی به این مراکز مراجعه کرده بودند، انتخاب
گردیدند؛ بهطوری که از هر مرکز بهداشتی- درمانی، افراد به
نسبت مساوی وارد مطالعه شدند. نمونهبرداری از کودکان
بهصورت تصادفی و پس از کسب رضایت آگاهانه از والدین آنها
انجام شد. ابتدا اطلاعات جمعیتشناختی کودکان شامل: سن،
جنس، سابقه خاکخواری، تماس با سگ و غیره جمعآوری شد
و در پرسشنامههای اختصاصی ثبت گردید. سپس 1 میلیلیتر
نمونه خون وریدی با رعایت کلیه نکات بهداشتی از افراد گرفته
شد. نمونهها پس از انتقال به آزمایشگاه بیمارستان آیتالله
طالقانی کرمانشاه، بلافاصله سانتریفیوژ گردیده و سرم آنها جدا
شد و تا زمان انجام آزمایش در دمای 73 - درجه سانتیگراد
نگهداری گردید.
بهمنظور جستجوی آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس از
کیتهای تشخیص آنتیبادی IgG ضد توکسوکارا کنیس
)ساخت شرکت IBL آلمان( استفاده گردید. پیش از انجام
آزمایش و آغاز کار، سرمهای فریزشده، محلولها و سرمهای
کنترل در دمای اتاق قرار داده شدند تا برای آغاز فرایند کار آماده
گردند. سپس، آزمایش الایزا مطابق با دستورالعمل کیت انجام
شد و نتایج آن توسط الایزا ریدر قرائت گردید. در ادامه با محاسبه
میانگین cut off های بهدستآمده، میزان جذب نوری cut off
تعیین شد و نمونههایی که جذب نوری 13 درصد بالاتر از cut off
داشتند بهعنوان سرم مثبت تلقی گردیدند و نمونههایی که جذب
نوری 13 درصد کمتر از cut off داشتند، بهعنوان سرم منفی در
نظر گرفته شدند. شایان ذکر است نمونههایی که جذب نوری حد
فاصل را داشتند، مشکوک تلقی شدند و پس از گذشت دو تا چهار
هفته مجدداً نمونهبرداری در مورد آنها تکرار گردید و نمونهها
تحت آزمایش قرار گرفتند. نمونههایی که نتیجه یکسانی با نتیجه
آزمایش قبل داشتند بهعنوان نمونه منفی در نظر گرفته شدند.
در این مطالعه برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS 21
و آزمون دقیق فیشر استفاده گردید.
یافتهها
1/ از 121 کودک شرکتکننده در این مطالعه، هشت نفر ) 3
درصد( از نظر وجود آنتیبادی اختصاصی IgG ضد توکسوکارا
012 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
جدول 0: فراوانی وضعیت آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس در افراد شرکتکننده در مطالعه بر حسب متغیرهای جمعیتشناختی
متغیر
وضعیت سرمی
سطح
معناداری
مثبت منفی مجموع
تعداد )درصد( تعداد )درصد( تعداد )درصد(
سن
)133( 117 )18/3( 115 )1/7( 2 2-3
3/532
)133( 148 )11/3( 147 )3/7( 1 4-5
)133( 123 )17/5( 117 )2/5( 3 1-7
)133( 113 )133( 113 3 8-1
)133( 121 )18/4( 124 )1/1( 2 13-12
)133( 317 )18/4( 312 )1/1( جنس پسر 5
3/725
)133( 334 )11( 331 )1( دختر 3
تحصیلات والدین
)133( 331 )11/4( 337 )3/1( بیسواد 2
3/345
)133( 251 )11/2( 251 )1/1( دیپلم 5
)133( 51 )18( 53 )2( کارشناسی 1
)133( 5 )133( 5 )3/3( کارشناسی ارشد و بالاتر 3
)133( 511 )18/4( 511 )1/1( محل سکونت شهر 8
3/315
)133( 132 )133( 132 )3/3( روستا 3
)133( 51 )133( 51 )3/3( سابقه خاکخواری بله 3
1
)133( 512 )18/1( 554 )1/4( خیر 8
)133( 43 )133( 43 )3/3( لمس و بازی با سگ بله 3
1
)133( 581 )18/1( 573 )1/4( خیر 8
)133( 131 )11/2( 133 )3/8( بازی در محل تردد سگ بله 1
1
)133( 413 )18/1( 483 )1/4( خیر 7
مصرف جگر یا گوشت مرغ خام
یا نیمپز
)133( 53 )18/1( 52 )1/1( بله 1
3/512 )133( 518 )18/8( 511 )1/2( خیر 7
12 درصد( پسر / کنیس مثبت بودند که از این تعداد پنج نفر ) 5
37 درصد( دختر بودند. والدین دو نفر از این کودکان / و سه نفر ) 5
بیسواد بودند و پنج نفر مدرک دیپلم و یک نفر مدرک لیسانس
83 درصد از شرکتکنندگان در مطالعه در شهر و / داشتند. 1
11/4 درصد از آنها در روستا سکونت داشتند. بر مبنای یافتهها
میتوان گفت افرادی که نتیجه آزمایش آنها مثبت بود، در
مناطق شهری سکونت داشتند و فاقد سابقه خاکخواری بودند.
ذکر این نکته ضرورت دارد که در محل زندگی یک نفر از افراد
سرم مثبت، سگ نگهداری میشد. وضعیت سرمی و سایر
ویژگیهای جمعیتشناختی افراد شرکتکننده در مطالعه در
جدول 1 قابلمشاهده میباشد.
بحث
در مطالعه حاضر که در ارتباط با 121 کودک 2 تا 12 سال
مراجعهکننده به شش مرکز بهداشتی- درمانی در سطح شهر
کرمانشاه انجام شد، میزان شیوع سرمی آلودگی به توکسوکارا
1/ کنیس با استفاده از روش الایزا معادل 3 درصد بهدست آمد.
مطالعات انجامشده در ایران شیوع سرمی توکسوکاریازیس را در
21 درصد گزارش نمودهاند / 1 تا 34 / جمعیت انسانی بین 3
13-14 [. از جمله مطالعات انجامشده در مورد شیوع آلودگی به [
توکسوکارا کنیس میتوان به مطالعهای که در استان سیستان و
بلوچستان در ارتباط با 113 کودک کمتر از 11 سال انجام دادند،
1 درصد( از نظر حضور / اشاره نمود. در این پژوهش 17 نفر ) 7
آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس مثبت بودند. همچنین در این
مطالعه ارتباط معناداری بین سرم مثبت بودن و سن، جنس،
محل زندگی و مصرف سبزیجات خام مشاهده شد؛ اما رابطه
معناداری با سایر متغیرها )مانند ارتباط با سگ و تحصیلات
والدین( بهدست نیامد. مشاهده ارتباط معنادار بین سرم مثبت
بودن و موارد ذکرشده در مطالعه سیستان و بلوچستان بر خلاف
مطالعه حاضر میتواند ناشی از تفاوتهای جغرافیایی و منطقهای،
عادات تغذیهای و شرایط آب و هوایی منطقه باشد ] 21 [. در این
راستا در مطالعهای که مؤمن و همکاران در سال 1317 در
اصفهان در ارتباط با دو گروه از کودکان شامل: 43 کودک مبتلا
به آسم و 43 کودک غیر مبتلا به آن انجام دادند، 45 درصد از
21 درصد از کودکان غیر مبتلا / گروه کودکان مبتلا به آسم و 7
به آن به لحاظ حضور آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس مثبت
بودند. در این مطالعه ارتباط معناداری بین سرم مثبت بودن و
رفتن به پارک و بازی در زمینهای خاکی مشاهده شد که این
تفاوت در میزان شیوع سرمی توکسوکارا کنیس نسبت به مطالعه
حاضر میتواند به میزان آلودگی خاک و محیط، محل بازی و
013 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
منصوری و همکاران
همچنین تفاوت در جامعه مورد مطالعه وابسته باشد ] 22 [. در
مطالعه دیگری که حسینی صفا و همکاران در سال 1315 در
شهر اصفهان در ارتباط با 427 کودک انجام دادند، میزان شیوع
1 درصد گزارش گردید که همانند مطالعه / سرمی معادل 31
حاضر بین متغیرهای مورد بررسی از جمله سن، جنسیت، محل
سکونت، نگهداری و لمس و بازی با سگ، میزان تحصیلات والدین
و آلودگی به توکسوکاریازیس ارتباط معناداری مشاهده نشد.
نتایج این مطالعات که در سالهای اخیر انجام شدهاند، با نتایج
بهدستآمده از مطالعه حاضر همسو میباشند و نسبت به مطالعات
انجامشده در سالهای گذشته، میزان شیوع پایینتری را نشان
میدهند که این امر میتواند ناشی از افزایش سطح بهداشت
عمومی و انجام اقدامات پیشگیرانه از سوی سازمانهای مربوطه
باشد ] 13 [ . در ارتباط با سایر مطالعات انجامشده در کشور
میتوان به مطالعات انجامشده در شهرهای تبریز با میزان شیوع
21/34 درصد و اهواز با میزان شیوع 2 درصد اشاره نمود که این
اختلاف مشاهدهشده در میزان شیوع سرمی توکسوکارا کنیس در
این دو مطالعه با مطالعه حاضر میتواند ناشی از تفاوت در روش
انجام آزمایش و نیز تفاوت در نوع جامعه تحت مطالعه باشد
] 11،12 [ . در غرب کشور نیز مطالعهای توسط فلاح و همکاران
در سال 1381 در شهرستان همدان انجام شد. در این مطالعه
5 درصد گزارش / میزان شیوع سرمی این عفونت کرمی معادل 3
گردید که همانند مطالعه حاضر، ارتباط معناداری بین شیوع
سرمی توکسوکارا کنیس و متغیرهای سن، جنسیت، محل
سکونت، سابقه خاکخواری، نگهداری و لمس و بازی با سگ
مشاهده نشد. پایینبودن میزان شیوع سرمی بهدستآمده در این
مطالعه در مقایسه با مطالعه فلاح با توجه به حجم تقریباً یکسان
از نظر تعداد نمونه در دو مطالعه میتواند ناشی از افزایش سطح
بهداشت عمومی و میزان آگاهی مردم در مطالعه حاضر باشد
] 13 [. در استان کرمانشاه نیز در سال 1383 مطالعهای در منطقه
ماهیدشت در مورد 213 کودک 2 تا 12 سال انجام شد و در آن
8/ میزان شیوع سرمی آلودگی به توکسوکارا کنیس معادل 41
درصد گزارش گردید. در این مطالعه ارتباط معناداری بین آلودگی
به توکسوکاریازیس و متغیرهای جنسیت، سابقه خاکخواری و
نگهداری و لمس و بازی با سگ بهدست نیامد. مقایسه نتایج این
مطالعه با یافتههای مطالعه حاضر در استان کرمانشاه نشاندهنده
اختلاف قابلملاحظه میزان شیوع آلودگی به توکسوکارا کنیس
در این استان میباشد. این اختلاف در میزان شیوع آلودگی
میتواند ناشی از یک یا چند عامل باشد که از جمله این عوامل
میتوان به اختلاف زمانی انجام مطالعات، اختلاف در منطقه مورد
مطالعه، حجم نمونه و همچنین اندازهگیری آنتیبادی ضد
توکسوکارا کنیس که در مطالعه ماهیدشت از نوع IgE بود، اشاره
کرد ] 14 [. تجزیه و تحلیل نتایج در مطالعه حاضر نشاندهنده
عدم ارتباط آماری بین آلودگی به توکسوکاریازیس و متغیرهای
همهگیرشناسی مربوط به این عفونت کرمی بود. یکی از توجیهاتی
که میشود برای این عدم ارتباط آماری بیان نمود، تعداد کم افراد
سرم مثبت در این مطالعه است که با انتخاب افراد بیشتر و
گسترش منطقه مورد مطالعه و همچنین انتخاب دقیقتر
گروههای هدف در مطالعات بعدی میتوان این محدودیت را تا
حد زیادی کاهش داد. در مطالعه حاضر بیشترین میزان آلودگی
در گروه سنی 1 تا 7 سال مشاهده گردید و میزان شیوع در جنس
مذکر بیشتر از جنس مؤنث بود که این امر میتواند ناشی از تفاوت
در میزان ارتباط با سگ، نوع بازی و وضعیت بهداشتی محل
زندگی کودکان باشد. زندگی در شهر یا روستا نیز میتواند از
عوامل دخیل در ابتلا به این انگل باشد. مناطق روستایی به دلیل
تماس بیشتر با حیوانات و پایینبودن سطح بهداشت در آنها
نسبت به مناطق شهری باعث افزایش خطر آلودگی به انگل
میشوند؛ هرچند با ارتقای سطح بهداشت و آگاهی افراد و در
نتیجه تغییر در فرهنگ و شیوه زندگی در مناطق روستایی، تفاوت
آماری معناداری در برخی از مطالعات از جمله در مطالعه حاضر
مشاهده نشد ] 13،13،14 [ .
نتیجهگیری
نتایج این مطالعه نشان دادند که میزان شیوع آلودگی به
توکسوکاریازیس در شهر کرمانشاه تا حدودی کمتر از سایر
مناطق کشور میباشد؛ اما با توجه به اهمیت بهداشتی این عفونت
در جامعه و برقراربودن چرخه انتقال آن در منطقه تحت بررسی،
اجرای تدابیر و اقداماتی جهت کنترل و پیشگیری از این عفونت
و همچنین افزایش سطح آگاهی عمومی افراد جامعه میتواند
کمک شایانی به کنترل و کاهش آلودگی به این انگل کرمی در
افراد و بهویژه در کودکان این منطقه نماید.
تشکر و قدردانی
مقاله حاضر برگرفته از پایاننامه دوره کارشناسی ارشد رشته
انگلشناسی پزشکی مصوب دانشگاه علوم پزشکی همدان با
شماره طرح 1134132334 میباشد. بدینوسیله نویسندگان
مراتب تشکر و قدردانی خود را از معاونت تحقیقات و فناوری
دانشگاه علوم پزشکی همدان به دلیل حمایت مالی از این طرح
اعلام مینمایند. شایان ذکر است که نویسندگان هیچگونه تعارض
منافعی با نتایج ارائهشده ندارند.
REFERENCES
1. Pelloux H, Faure O. Toxocariasis in adults. Rev Med Interne. 2004;25(3):201-6. PMID: 15049281 DOI: 10.1016/s0248-8663(03)00258-3
2. Rubinsky-Elefant G, Hirata CE, Yamamoto JH, Ferreira MU.
Human toxocariasis: diagnosis, worldwide seroprevalences and clinical expression of the systemic and ocular forms. Ann Trop Med Parasitol. 2010;104(1):3-23. PMID: 20149289 DOI: 10.1179/136485910X12607012373957
014 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
3. Woodhall DM, Fiore AE. Toxocariasis: a review for pediatricians. J Pediatric Infect Dis Soc. 2014;3(2):154-9. PMID: 26625368 DOI: 10.1093/jpids/pit066
4. Muller R, Wakelin D. Worms and human disease. 2nd ed. Wallingford: CABi, 2002.
5. Fan CK, Liao CW, Cheng YC. Factors affecting disease manifestation of toxocarosis in humans: genetics and environment. Vet Parasitol. 2013;193(4):342-52. PMID: 23290279 DOI: 10.1016/j.vetpar.2012.12.030
6. Hotez PJ, Wilkins PP: Toxocariasis: America’s most common neglected infection of poverty and a helminthiasis of global importance? Plos Negl Trop Dis. 2009;3(3):e400. PMID: 19333373 DOI: 10.1371/journal.pntd.0000400
7. Hotez PJ, Dumonteil E, Heffernan MJ, Bottazzi ME. Innovation for the ‘bottom 100 million’: eliminating neglected tropical diseases in the Americas. Adv Exp Med Biol. 2013;764:1-12. PMID: 23654053 DOI: 10.1007/978-1-4614-4726-9_1
8. Lee Rm, Moore Lb, Bottazzi ME, Hotez PG. Toxocariasis in North America: a systematic review. PLoS Negl Trop Dis. 2014;8(8):e3116. PMID: 25166906 DOI: 10.1371/journal. pntd.0003116
9. Won EJ, Kim J, Shin MG, Shin JH, Suh SP, Ryang DW. Seroepidemiology of toxocariasis and its clinical implications in gwangju and Jeonnam-province, Korea. Ann Lab Med. 2015;35(4):449-53. PMID: 26131418 DOI: 10.3343/alm. 2015.35.4.449
10. Hosseini-Safa A, Mousavi SM, Bahadoran Bagh Badorani M, Ghatreh Samani M, Mostafaei S, Yousofi Darani H. Seroepidemiology of toxocariasis in children (5-15 yr old) referred to the pediatric clinic of Imam Hossein hospital, Isfahan, Iran. Iran J Parasitol. 2015;10(4):632-7. PMID: 26811731
11. Fallah E, Mahami-Oskouei L, Mahami-Oskouei M, Safaiyan A. Evaluation of indirect immunofluorescent antibody (IFA) test and enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) in diagnosis of visceral larva migranas. J Ilam Univ Med Sci. 2013;21(7):87-93. [Persian]
12. Alavi SM, Sefidgaran GH. Frequency of anti toxocara antibodies in schoolchildren with chronic cough and eosinophilia in urban and rural area of Ahvaz, Iran in 2006.
Jundishapur Sci Med J. 2009;8(2):141-7.
13. Fallah M, Azimi A, Taherkhani H. Seroprevalence of toxocariasis in children aged 1-9 years in Hamadan – 2002. J Zanjan Univ Med Sci Health Serv. 2005;13(50):44-50. [Persian]
14. Akhlaghi L, Ourmazdi H, Sarafnia A, Vaziri S, Jadidian K, Leghaii Z. An investigation on the toxocariasis seroprevalence in children (2-12 years old) from Mahidasht area of Kermanshah Province 2003-2004. Razi J Med Sci. 2006;13(52):41-8.
15. Nichols RL. The etiology of visceral larva migrans. I. Diagnostic morphology of infective second-stage Toxocara larvae. J Parasitol. 1956;42:349-62. PMID: 13346427
16. Jacobs DE, Zhu X, Gasser RB, Chilton NB. PCR-based methods for identification of potentially zoonotic ascaridoid parasites of the dog, fox and cat. Acta Trop. 1997;68(2):191-200. PMID: 9386794
17. Romano N, Nor Azah MO, Rahmah N, Lim Y AL, Rohela M. Seroprevalence of toxocariasis among Orang Asli (Indigenous people) in Malaysia using two immunoassays. Trop Biomed. 2010;27(3):585-94. PMID: 21399601
18. de Savigny DH, Voller A, Woodruff AW. Toxocariasis: serological diagnosis by enzyme immunoassay. J Clin Pathol. 1979;32(3):284-8. PMID: 372253 DOI: 10.1136/ jcp.32.3.284
19. Maizels RM, de Savigny D, Ogilvie BM. Characterization of surface and excretory-secretory antigens of Toxocara canis infective larvae. Parasite Immunol. 1984;6(1):23-37. PMID: 6701003 DOI: 10.1111/j.1365-3024.1984.tb00779.x
20. Engvall E, Perlmann P. Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) Quantitative assay of immunoglobulin G. Immunochemistry. 1971;8(9):871-4. PMID: 5135623
21. Geraili A, Maarofi Y, Dabirzade M, Normohamadi H, Khoshsima shahraki M. A survey of gastrointestinal helminth of stray dogs in Zabol City, southeastern of Iran. Arch Razi Institute. 2016;71(1):57-60. DOI: 10.22034/ari.2016.105999
22. Momen T, Esmaeil N, Reisi M. Seroprevalence of toxocara canis in asthmatic children and its relation to the severity of diseases. Med Arch. 2018;72(3):174-7. PMID: 30061761 DOI: 10.5455/medarh.2018.72.174-177
Abstract Background and Objective: Toxocariasis is a common infection between humans and animals, which can be considered as a health issue in vulnerable populations due to its indigenous nature to the country and the region. Therefore, the purpose of this study was to estimate the risk of contamination with Toxocara canis infection and exposure to its parasite in children. Materials and Methods: This descriptive cross-sectional study was performed on 621 children aged 2 to12 years referred to health centers in Kermanshah, Iran. After sampling and recording the demographic characteristics, the samples were tested for anti-T. canis antibody (IgG) by enzyme-linked immunosorbent assay method. Data analysis was done using SPSS software and Fisher's exact test. Results: Out of 621 tested serum samples, 8 samples (1.3%) were positive for anti-Toxocara IgG antibodies. Of these, 5 and 3 samples were from male and female patients all living in urban areas. It is noteworthy that none of these individuals had a history of earth-eating, as well as touching or playing with the dog. However, a dog was kept at one of the child's home. Conclusion: The results of the study showed a relatively low prevalence of toxocariasis infection in children, although the findings confirmed the establishment of the parasite transmission cycle in the region. Therefore, considering the importance of hygiene issues, it is necessary to develop and implement strategies for controlling and preventing the infection in the definitive hosts of the parasite in order to reduce the incidence of human infections. Keywords: Seroepidemiology, Toxocara canis, Toxocariasis Received: 20.05.2019 Accepted: 19.08.2019 How to Cite this Article: Mansouri S, Fallah M, Maghsood AH, Matini M. Seroepide-miology of Toxocariasis in 2-12-year-old Children Refered to Health Centers in Kermanshah during 2018. Avicenna J Clin Med. 2019; 26(2): 99-104. DOI: 10.21859/ajcm.26.2.99
Original Article
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
چکیده
سابقه و هدف: توکسوکاریازیس ) Toxocariasis ( یکی از عفونتهای مشترک بین انسان و حیوان میباشد
که با توجه به بومیبودن آن در کشور و منطقه میتواند بهعنوان یک مشکل بهداشتی در گروههای آسیبپذیر
محسوب گردد. در این ارتباط، مطالعه حاضر با هدف برآورد میزان خطر آلودگی به توکسوکارا کنیس و مواجهه
با انگل آن در کودکان انجام شد.
2 ساله مراجعهکننده به مراکز - مواد و روشها: مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر در ارتباط با 121 کودک 12
بهداشتی- درمانی شهر کرمانشاه انجام شد. پس از نمونهبرداری و ثبت ویژگیهای جمعیتشناختی، نمونهها
از نظر وجود آنتیبادی IgG ضد توکسوکارا کنیس با استفاده از روش الایزا مورد سنجش قرار گرفتند. تجزیه
و تحلیل دادهها نیز با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون دقیق فیشر انجام شد.
1 درصد( از / یافتهها: از میان 121 نمونه سرم که در این مطالعه مورد آزمایش قرار گرفتند، هشت نمونه ) 3
نظر وجود آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس مثبت بودند که از این تعداد، پنج نفر پسر و سه نفر دختر بودند و
تمامی آنها در مناطق شهری سکونت داشتند. هیچیک از این افراد سابقه خاکخواری، لمس و بازی با سگ
را نداشتند و تنها در محل زندگی یک کودک، سگ نگهداری میشد.
نتیجهگیری: نتایج نشان دادند که میزان شیوع سرمی آلودگی به توکسوکاریازیس در کودکان مورد بررسی
نسبتاً پایین است؛ هرچند که تأییدکننده برقراری چرخه انتقال انگل در منطقه میباشد؛ از این رو با توجه به
اهمیت بهداشتی آن، تدوین و اجرای راهکارهایی بهمنظور کنترل و پیشگیری از این عفونت در میزبانان نهایی
انگل جهت کاهش هرچه بیشتر عفونتهای انسانی، لازم و ضروری به نظر میرسد.
واژگان کلیدی: توکسوکاریازیس، توکسوکارا کنیس، سرواپیدمیولوژی
تمامی حقوق نشر برای دانشگاه علوم
پزشکی همدان محفوظ است .
مقدمه
توکسوکاریازیس یکی از عفونتهای مشترک انسان و حیوان
است که در اثر آلودگی انسان با نماتودهای حیوانی به نام
توکسوکارا از خانواده توکسوکاریده ) Toxocaridae ( ایجاد
میگردد. کرم بالغ توکسوکارا ساکن دستگاه گوارش برخی از
حیوانات گوشتخوار بوده و در چرخه زندگی این نماتود، سگ
و گربه بهترتیب میزبان نهایی توکسوکارا کنیس و توکسوکارا
کتی میباشند. آلودگی حیوانات به این انگل از طریق خوردن
تخم یا بهصورت مادرزادی در مرحله زندگی داخل رحمی رخ
میدهد. پس از بلوغ کرمها در دستگاه گوارش میزبان نهایی،
تخمهای کرم از طریق مدفوع حیوان خارج شده و با
پراکندهشدن در محیط باعث آلودگی محیط میشوند. تخمها
ظرف چند روز در شرایط مساعد محیطی جنیندار شده و از
طریق خوردن و دستگاه گوارش وارد بدن انسان )بهعنوان
میزبان واسط اتفاقی( میشوند ] 1-3 [ . این انگل قادر به بلوغ
در بدن انسان نمیباشد؛ بهطوری که پس از خروج لارو از
تخمهای بلعیدهشده، از طریق جریان خون به ارگانهای مختلف
مهاجرت کرده و منجر به ایجاد توکسوکاریازیس یا سندروم لارو
مهاجر احشایی VLM ( Visceral larva migrans ( میشود.
اندام یا بافتی که لارو توکسوکارا بیشتر به آنها مهاجرت میکند
عبارت هستند از: مغز، کبد، ریه و چشم. توکسوکاریازیس در
دوره 26 ، شماره 2 ، تابستان 0318 ، صفحات 11 تا 014
مجله پزشکی بالینی ابن سینا
مقاله پژوهشی
010 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
منصوری و همکاران
انسان از نظر بالینی به سه نوع قابلتفکیک است که عبارت هستند
از: سندروم لارو مهاجر احشایی ) VLM (، سندروم لارو مهاجر
چشمی ) OLM: Ocular Larva Migrans ( و توکسوکاریازیس
بدون علامت ) Toxocariasis Covert ) ] 4 [. تظاهرات بالینی
در این عفونت به فاکتورهای مختلفی از قبیل شدت آلودگی،
پاسخ ایمنی میزبان و عضو درگیر در بدن بستگی دارد. قابلذکر
است که کودکان زیر 12 سال به دلیل خاکخواری، عدم
رعایت بهداشت و ارتباط نزدیکتر با سگ نسبت به ابتلا به
توکسوکاریازیس مستعدتر هستند ] 5 [. توکسوکاریازیس بهطور
ویژهای در مناطق حارهای و نیمهحارهای در جوامع کمتر
توسعهیافتهای که در آنها درمان سگها بهعنوان میزبان نهایی و
کنترل عوامل منتقلکننده محدود میباشد، شایع است ] 1،7 [ . با
توجه به مطالعات انجامشده در نقاط مختلف جهان، میزان شیوع
17/ سرمی توکسوکارا کنیس از کمتر از 1 درصد در کانادا تا 1
درصد در گوانگجو گزارش شده است ] 8،1 [. در ایران نیز
مطالعات مشابهی در نقاط مختلف کشور انجام شده است که در
21/ 1 تا 34 / آنها میزان شیوع آلودگی به توکسوکاراکنیس بین 3
.]13- درصد تعیین گزارش گردیده است ] 14
تنها روش قطعی برای تشخیص توکسوکاریازیس، مشاهده
لارو در قطعات بافتی میباشد؛ اما این روش با مشکلاتی همراه
است ] 15 [ . روش دیگر تشخیص، روش مولکولی PCR
( Polymerase Chain Reaction ( میباشد ] 11 [ . روشهای
تصویربرداری نیز در تشخیص این عفونت کمککننده میباشند
] 17 [ . با توجه به انتشار لارو توکسوکارا در نقاط مختلف بدن
انسان و عدم دسترسی آسان و غیرتهاجمی به آن، استفاده از
روشهای تشخیص انگلشناسی در مطالعات همهگیرشناسی این
انگل امکانپذیر نمیباشد؛ از این رو در انجام مطالعات
همهگیرشناسی، استفاده از روشهای سرولوژی بهعنوان یکی از
روشهای کاربردی و مناسب محسوب میشوند. در این راستا در
مطالعه حاضر روش الایزا ) ELISA ( به دلیل حساسیت و ویژگی
مناسب جهت تشخیص عفونت و مطالعات همهگیرشناسی مورد
استفاده قرار گرفت ] 18-23 [ .
با توجه به اینکه توکسوکاریازیس از نظر بهداشتی دارای
اهمیت قابلتوجهی میباشد، مطالعه در زمینههای مختلف
همهگیرشناسی آن در انسان و حیوان از اهمیت خاص خود
برخوردار است. به دلیل بومیبودن این عفونت در کشور و منطقه
و همچنین حضور سگهای ولگرد در پارکها و محل بازی
کودکان، احتمال عفونت در انسان همیشه مطرح است؛ از این رو
انجام مطالعات همهگیرشناسی در جامعه، وضعیت آلودگی به
توکسوکاریازیس و سایر مسائل همهگیرشناسی مرتبط با این
عفونت را در منطقه روشن مینماید. در این راستا، مطالعه حاضر
بهمنظور برآورد میزان خطر آلودگی و مواجهه با انگل در شهر
کرمانشاه طراحی و اجرا گردید تا اطلاعات بهدستآمده در
راستای اقدامات مؤثرتر بهداشتی بهمنظور پیشگیری و کنترل این
عفونت در انسان مورد استفاده قرار گیرند.
مواد و روشها
مطالعه توصیفی- مقطعی حاضر پس از تصویب در کمیته
اخلاق دانشگاه علوم پزشکی همدان با شماره اختصاصی
IR.UMSHA.REC.1396.27700 در ارتباط با کودکان 2 تا
12 سال مراجعهکننده به مراکز بهداشتی- درمانی شهر کرمانشاه
در سال 1317 انجام شد.
در مطالعه حاضر شش مرکز بهداشتی- درمانی بهصورت
تصادفی در سطح شهر انتخاب گردیدند. از این مراکز 121 کودک
که به هر دلیلی به این مراکز مراجعه کرده بودند، انتخاب
گردیدند؛ بهطوری که از هر مرکز بهداشتی- درمانی، افراد به
نسبت مساوی وارد مطالعه شدند. نمونهبرداری از کودکان
بهصورت تصادفی و پس از کسب رضایت آگاهانه از والدین آنها
انجام شد. ابتدا اطلاعات جمعیتشناختی کودکان شامل: سن،
جنس، سابقه خاکخواری، تماس با سگ و غیره جمعآوری شد
و در پرسشنامههای اختصاصی ثبت گردید. سپس 1 میلیلیتر
نمونه خون وریدی با رعایت کلیه نکات بهداشتی از افراد گرفته
شد. نمونهها پس از انتقال به آزمایشگاه بیمارستان آیتالله
طالقانی کرمانشاه، بلافاصله سانتریفیوژ گردیده و سرم آنها جدا
شد و تا زمان انجام آزمایش در دمای 73 - درجه سانتیگراد
نگهداری گردید.
بهمنظور جستجوی آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس از
کیتهای تشخیص آنتیبادی IgG ضد توکسوکارا کنیس
)ساخت شرکت IBL آلمان( استفاده گردید. پیش از انجام
آزمایش و آغاز کار، سرمهای فریزشده، محلولها و سرمهای
کنترل در دمای اتاق قرار داده شدند تا برای آغاز فرایند کار آماده
گردند. سپس، آزمایش الایزا مطابق با دستورالعمل کیت انجام
شد و نتایج آن توسط الایزا ریدر قرائت گردید. در ادامه با محاسبه
میانگین cut off های بهدستآمده، میزان جذب نوری cut off
تعیین شد و نمونههایی که جذب نوری 13 درصد بالاتر از cut off
داشتند بهعنوان سرم مثبت تلقی گردیدند و نمونههایی که جذب
نوری 13 درصد کمتر از cut off داشتند، بهعنوان سرم منفی در
نظر گرفته شدند. شایان ذکر است نمونههایی که جذب نوری حد
فاصل را داشتند، مشکوک تلقی شدند و پس از گذشت دو تا چهار
هفته مجدداً نمونهبرداری در مورد آنها تکرار گردید و نمونهها
تحت آزمایش قرار گرفتند. نمونههایی که نتیجه یکسانی با نتیجه
آزمایش قبل داشتند بهعنوان نمونه منفی در نظر گرفته شدند.
در این مطالعه برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS 21
و آزمون دقیق فیشر استفاده گردید.
یافتهها
1/ از 121 کودک شرکتکننده در این مطالعه، هشت نفر ) 3
درصد( از نظر وجود آنتیبادی اختصاصی IgG ضد توکسوکارا
012 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
جدول 0: فراوانی وضعیت آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس در افراد شرکتکننده در مطالعه بر حسب متغیرهای جمعیتشناختی
متغیر
وضعیت سرمی
سطح
معناداری
مثبت منفی مجموع
تعداد )درصد( تعداد )درصد( تعداد )درصد(
سن
)133( 117 )18/3( 115 )1/7( 2 2-3
3/532
)133( 148 )11/3( 147 )3/7( 1 4-5
)133( 123 )17/5( 117 )2/5( 3 1-7
)133( 113 )133( 113 3 8-1
)133( 121 )18/4( 124 )1/1( 2 13-12
)133( 317 )18/4( 312 )1/1( جنس پسر 5
3/725
)133( 334 )11( 331 )1( دختر 3
تحصیلات والدین
)133( 331 )11/4( 337 )3/1( بیسواد 2
3/345
)133( 251 )11/2( 251 )1/1( دیپلم 5
)133( 51 )18( 53 )2( کارشناسی 1
)133( 5 )133( 5 )3/3( کارشناسی ارشد و بالاتر 3
)133( 511 )18/4( 511 )1/1( محل سکونت شهر 8
3/315
)133( 132 )133( 132 )3/3( روستا 3
)133( 51 )133( 51 )3/3( سابقه خاکخواری بله 3
1
)133( 512 )18/1( 554 )1/4( خیر 8
)133( 43 )133( 43 )3/3( لمس و بازی با سگ بله 3
1
)133( 581 )18/1( 573 )1/4( خیر 8
)133( 131 )11/2( 133 )3/8( بازی در محل تردد سگ بله 1
1
)133( 413 )18/1( 483 )1/4( خیر 7
مصرف جگر یا گوشت مرغ خام
یا نیمپز
)133( 53 )18/1( 52 )1/1( بله 1
3/512 )133( 518 )18/8( 511 )1/2( خیر 7
12 درصد( پسر / کنیس مثبت بودند که از این تعداد پنج نفر ) 5
37 درصد( دختر بودند. والدین دو نفر از این کودکان / و سه نفر ) 5
بیسواد بودند و پنج نفر مدرک دیپلم و یک نفر مدرک لیسانس
83 درصد از شرکتکنندگان در مطالعه در شهر و / داشتند. 1
11/4 درصد از آنها در روستا سکونت داشتند. بر مبنای یافتهها
میتوان گفت افرادی که نتیجه آزمایش آنها مثبت بود، در
مناطق شهری سکونت داشتند و فاقد سابقه خاکخواری بودند.
ذکر این نکته ضرورت دارد که در محل زندگی یک نفر از افراد
سرم مثبت، سگ نگهداری میشد. وضعیت سرمی و سایر
ویژگیهای جمعیتشناختی افراد شرکتکننده در مطالعه در
جدول 1 قابلمشاهده میباشد.
بحث
در مطالعه حاضر که در ارتباط با 121 کودک 2 تا 12 سال
مراجعهکننده به شش مرکز بهداشتی- درمانی در سطح شهر
کرمانشاه انجام شد، میزان شیوع سرمی آلودگی به توکسوکارا
1/ کنیس با استفاده از روش الایزا معادل 3 درصد بهدست آمد.
مطالعات انجامشده در ایران شیوع سرمی توکسوکاریازیس را در
21 درصد گزارش نمودهاند / 1 تا 34 / جمعیت انسانی بین 3
13-14 [. از جمله مطالعات انجامشده در مورد شیوع آلودگی به [
توکسوکارا کنیس میتوان به مطالعهای که در استان سیستان و
بلوچستان در ارتباط با 113 کودک کمتر از 11 سال انجام دادند،
1 درصد( از نظر حضور / اشاره نمود. در این پژوهش 17 نفر ) 7
آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس مثبت بودند. همچنین در این
مطالعه ارتباط معناداری بین سرم مثبت بودن و سن، جنس،
محل زندگی و مصرف سبزیجات خام مشاهده شد؛ اما رابطه
معناداری با سایر متغیرها )مانند ارتباط با سگ و تحصیلات
والدین( بهدست نیامد. مشاهده ارتباط معنادار بین سرم مثبت
بودن و موارد ذکرشده در مطالعه سیستان و بلوچستان بر خلاف
مطالعه حاضر میتواند ناشی از تفاوتهای جغرافیایی و منطقهای،
عادات تغذیهای و شرایط آب و هوایی منطقه باشد ] 21 [. در این
راستا در مطالعهای که مؤمن و همکاران در سال 1317 در
اصفهان در ارتباط با دو گروه از کودکان شامل: 43 کودک مبتلا
به آسم و 43 کودک غیر مبتلا به آن انجام دادند، 45 درصد از
21 درصد از کودکان غیر مبتلا / گروه کودکان مبتلا به آسم و 7
به آن به لحاظ حضور آنتیبادی ضد توکسوکارا کنیس مثبت
بودند. در این مطالعه ارتباط معناداری بین سرم مثبت بودن و
رفتن به پارک و بازی در زمینهای خاکی مشاهده شد که این
تفاوت در میزان شیوع سرمی توکسوکارا کنیس نسبت به مطالعه
حاضر میتواند به میزان آلودگی خاک و محیط، محل بازی و
013 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
منصوری و همکاران
همچنین تفاوت در جامعه مورد مطالعه وابسته باشد ] 22 [. در
مطالعه دیگری که حسینی صفا و همکاران در سال 1315 در
شهر اصفهان در ارتباط با 427 کودک انجام دادند، میزان شیوع
1 درصد گزارش گردید که همانند مطالعه / سرمی معادل 31
حاضر بین متغیرهای مورد بررسی از جمله سن، جنسیت، محل
سکونت، نگهداری و لمس و بازی با سگ، میزان تحصیلات والدین
و آلودگی به توکسوکاریازیس ارتباط معناداری مشاهده نشد.
نتایج این مطالعات که در سالهای اخیر انجام شدهاند، با نتایج
بهدستآمده از مطالعه حاضر همسو میباشند و نسبت به مطالعات
انجامشده در سالهای گذشته، میزان شیوع پایینتری را نشان
میدهند که این امر میتواند ناشی از افزایش سطح بهداشت
عمومی و انجام اقدامات پیشگیرانه از سوی سازمانهای مربوطه
باشد ] 13 [ . در ارتباط با سایر مطالعات انجامشده در کشور
میتوان به مطالعات انجامشده در شهرهای تبریز با میزان شیوع
21/34 درصد و اهواز با میزان شیوع 2 درصد اشاره نمود که این
اختلاف مشاهدهشده در میزان شیوع سرمی توکسوکارا کنیس در
این دو مطالعه با مطالعه حاضر میتواند ناشی از تفاوت در روش
انجام آزمایش و نیز تفاوت در نوع جامعه تحت مطالعه باشد
] 11،12 [ . در غرب کشور نیز مطالعهای توسط فلاح و همکاران
در سال 1381 در شهرستان همدان انجام شد. در این مطالعه
5 درصد گزارش / میزان شیوع سرمی این عفونت کرمی معادل 3
گردید که همانند مطالعه حاضر، ارتباط معناداری بین شیوع
سرمی توکسوکارا کنیس و متغیرهای سن، جنسیت، محل
سکونت، سابقه خاکخواری، نگهداری و لمس و بازی با سگ
مشاهده نشد. پایینبودن میزان شیوع سرمی بهدستآمده در این
مطالعه در مقایسه با مطالعه فلاح با توجه به حجم تقریباً یکسان
از نظر تعداد نمونه در دو مطالعه میتواند ناشی از افزایش سطح
بهداشت عمومی و میزان آگاهی مردم در مطالعه حاضر باشد
] 13 [. در استان کرمانشاه نیز در سال 1383 مطالعهای در منطقه
ماهیدشت در مورد 213 کودک 2 تا 12 سال انجام شد و در آن
8/ میزان شیوع سرمی آلودگی به توکسوکارا کنیس معادل 41
درصد گزارش گردید. در این مطالعه ارتباط معناداری بین آلودگی
به توکسوکاریازیس و متغیرهای جنسیت، سابقه خاکخواری و
نگهداری و لمس و بازی با سگ بهدست نیامد. مقایسه نتایج این
مطالعه با یافتههای مطالعه حاضر در استان کرمانشاه نشاندهنده
اختلاف قابلملاحظه میزان شیوع آلودگی به توکسوکارا کنیس
در این استان میباشد. این اختلاف در میزان شیوع آلودگی
میتواند ناشی از یک یا چند عامل باشد که از جمله این عوامل
میتوان به اختلاف زمانی انجام مطالعات، اختلاف در منطقه مورد
مطالعه، حجم نمونه و همچنین اندازهگیری آنتیبادی ضد
توکسوکارا کنیس که در مطالعه ماهیدشت از نوع IgE بود، اشاره
کرد ] 14 [. تجزیه و تحلیل نتایج در مطالعه حاضر نشاندهنده
عدم ارتباط آماری بین آلودگی به توکسوکاریازیس و متغیرهای
همهگیرشناسی مربوط به این عفونت کرمی بود. یکی از توجیهاتی
که میشود برای این عدم ارتباط آماری بیان نمود، تعداد کم افراد
سرم مثبت در این مطالعه است که با انتخاب افراد بیشتر و
گسترش منطقه مورد مطالعه و همچنین انتخاب دقیقتر
گروههای هدف در مطالعات بعدی میتوان این محدودیت را تا
حد زیادی کاهش داد. در مطالعه حاضر بیشترین میزان آلودگی
در گروه سنی 1 تا 7 سال مشاهده گردید و میزان شیوع در جنس
مذکر بیشتر از جنس مؤنث بود که این امر میتواند ناشی از تفاوت
در میزان ارتباط با سگ، نوع بازی و وضعیت بهداشتی محل
زندگی کودکان باشد. زندگی در شهر یا روستا نیز میتواند از
عوامل دخیل در ابتلا به این انگل باشد. مناطق روستایی به دلیل
تماس بیشتر با حیوانات و پایینبودن سطح بهداشت در آنها
نسبت به مناطق شهری باعث افزایش خطر آلودگی به انگل
میشوند؛ هرچند با ارتقای سطح بهداشت و آگاهی افراد و در
نتیجه تغییر در فرهنگ و شیوه زندگی در مناطق روستایی، تفاوت
آماری معناداری در برخی از مطالعات از جمله در مطالعه حاضر
مشاهده نشد ] 13،13،14 [ .
نتیجهگیری
نتایج این مطالعه نشان دادند که میزان شیوع آلودگی به
توکسوکاریازیس در شهر کرمانشاه تا حدودی کمتر از سایر
مناطق کشور میباشد؛ اما با توجه به اهمیت بهداشتی این عفونت
در جامعه و برقراربودن چرخه انتقال آن در منطقه تحت بررسی،
اجرای تدابیر و اقداماتی جهت کنترل و پیشگیری از این عفونت
و همچنین افزایش سطح آگاهی عمومی افراد جامعه میتواند
کمک شایانی به کنترل و کاهش آلودگی به این انگل کرمی در
افراد و بهویژه در کودکان این منطقه نماید.
تشکر و قدردانی
مقاله حاضر برگرفته از پایاننامه دوره کارشناسی ارشد رشته
انگلشناسی پزشکی مصوب دانشگاه علوم پزشکی همدان با
شماره طرح 1134132334 میباشد. بدینوسیله نویسندگان
مراتب تشکر و قدردانی خود را از معاونت تحقیقات و فناوری
دانشگاه علوم پزشکی همدان به دلیل حمایت مالی از این طرح
اعلام مینمایند. شایان ذکر است که نویسندگان هیچگونه تعارض
منافعی با نتایج ارائهشده ندارند.
REFERENCES
1. Pelloux H, Faure O. Toxocariasis in adults. Rev Med Interne. 2004;25(3):201-6. PMID: 15049281 DOI: 10.1016/s0248-8663(03)00258-3
2. Rubinsky-Elefant G, Hirata CE, Yamamoto JH, Ferreira MU.
Human toxocariasis: diagnosis, worldwide seroprevalences and clinical expression of the systemic and ocular forms. Ann Trop Med Parasitol. 2010;104(1):3-23. PMID: 20149289 DOI: 10.1179/136485910X12607012373957
014 مجله پزشکی بالینی ابن سینا، دوره 26 ، شماره 2، تابستان 0318
سرواپیدمیولوژی توکسوکاریازیس در کودکان
3. Woodhall DM, Fiore AE. Toxocariasis: a review for pediatricians. J Pediatric Infect Dis Soc. 2014;3(2):154-9. PMID: 26625368 DOI: 10.1093/jpids/pit066
4. Muller R, Wakelin D. Worms and human disease. 2nd ed. Wallingford: CABi, 2002.
5. Fan CK, Liao CW, Cheng YC. Factors affecting disease manifestation of toxocarosis in humans: genetics and environment. Vet Parasitol. 2013;193(4):342-52. PMID: 23290279 DOI: 10.1016/j.vetpar.2012.12.030
6. Hotez PJ, Wilkins PP: Toxocariasis: America’s most common neglected infection of poverty and a helminthiasis of global importance? Plos Negl Trop Dis. 2009;3(3):e400. PMID: 19333373 DOI: 10.1371/journal.pntd.0000400
7. Hotez PJ, Dumonteil E, Heffernan MJ, Bottazzi ME. Innovation for the ‘bottom 100 million’: eliminating neglected tropical diseases in the Americas. Adv Exp Med Biol. 2013;764:1-12. PMID: 23654053 DOI: 10.1007/978-1-4614-4726-9_1
8. Lee Rm, Moore Lb, Bottazzi ME, Hotez PG. Toxocariasis in North America: a systematic review. PLoS Negl Trop Dis. 2014;8(8):e3116. PMID: 25166906 DOI: 10.1371/journal. pntd.0003116
9. Won EJ, Kim J, Shin MG, Shin JH, Suh SP, Ryang DW. Seroepidemiology of toxocariasis and its clinical implications in gwangju and Jeonnam-province, Korea. Ann Lab Med. 2015;35(4):449-53. PMID: 26131418 DOI: 10.3343/alm. 2015.35.4.449
10. Hosseini-Safa A, Mousavi SM, Bahadoran Bagh Badorani M, Ghatreh Samani M, Mostafaei S, Yousofi Darani H. Seroepidemiology of toxocariasis in children (5-15 yr old) referred to the pediatric clinic of Imam Hossein hospital, Isfahan, Iran. Iran J Parasitol. 2015;10(4):632-7. PMID: 26811731
11. Fallah E, Mahami-Oskouei L, Mahami-Oskouei M, Safaiyan A. Evaluation of indirect immunofluorescent antibody (IFA) test and enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) in diagnosis of visceral larva migranas. J Ilam Univ Med Sci. 2013;21(7):87-93. [Persian]
12. Alavi SM, Sefidgaran GH. Frequency of anti toxocara antibodies in schoolchildren with chronic cough and eosinophilia in urban and rural area of Ahvaz, Iran in 2006.
Jundishapur Sci Med J. 2009;8(2):141-7.
13. Fallah M, Azimi A, Taherkhani H. Seroprevalence of toxocariasis in children aged 1-9 years in Hamadan – 2002. J Zanjan Univ Med Sci Health Serv. 2005;13(50):44-50. [Persian]
14. Akhlaghi L, Ourmazdi H, Sarafnia A, Vaziri S, Jadidian K, Leghaii Z. An investigation on the toxocariasis seroprevalence in children (2-12 years old) from Mahidasht area of Kermanshah Province 2003-2004. Razi J Med Sci. 2006;13(52):41-8.
15. Nichols RL. The etiology of visceral larva migrans. I. Diagnostic morphology of infective second-stage Toxocara larvae. J Parasitol. 1956;42:349-62. PMID: 13346427
16. Jacobs DE, Zhu X, Gasser RB, Chilton NB. PCR-based methods for identification of potentially zoonotic ascaridoid parasites of the dog, fox and cat. Acta Trop. 1997;68(2):191-200. PMID: 9386794
17. Romano N, Nor Azah MO, Rahmah N, Lim Y AL, Rohela M. Seroprevalence of toxocariasis among Orang Asli (Indigenous people) in Malaysia using two immunoassays. Trop Biomed. 2010;27(3):585-94. PMID: 21399601
18. de Savigny DH, Voller A, Woodruff AW. Toxocariasis: serological diagnosis by enzyme immunoassay. J Clin Pathol. 1979;32(3):284-8. PMID: 372253 DOI: 10.1136/ jcp.32.3.284
19. Maizels RM, de Savigny D, Ogilvie BM. Characterization of surface and excretory-secretory antigens of Toxocara canis infective larvae. Parasite Immunol. 1984;6(1):23-37. PMID: 6701003 DOI: 10.1111/j.1365-3024.1984.tb00779.x
20. Engvall E, Perlmann P. Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) Quantitative assay of immunoglobulin G. Immunochemistry. 1971;8(9):871-4. PMID: 5135623
21. Geraili A, Maarofi Y, Dabirzade M, Normohamadi H, Khoshsima shahraki M. A survey of gastrointestinal helminth of stray dogs in Zabol City, southeastern of Iran. Arch Razi Institute. 2016;71(1):57-60. DOI: 10.22034/ari.2016.105999
22. Momen T, Esmaeil N, Reisi M. Seroprevalence of toxocara canis in asthmatic children and its relation to the severity of diseases. Med Arch. 2018;72(3):174-7. PMID: 30061761 DOI: 10.5455/medarh.2018.72.174-177
: Cross sectional |
Subject:
General
Received: 2015/07/29 | Accepted: 2015/09/29 | Published: 2018/10/15
Received: 2015/07/29 | Accepted: 2015/09/29 | Published: 2018/10/15
Send email to the proposal executer
| Rights and permissions | |
 | This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License. |
