دوره 1402، شماره 3 - ( پاییز 1402 1402 )
جلد 1402 شماره 3 صفحات 0-0 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Ethics code: IR.MEDILAM.REC.1402.073
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zakariaee S S, Naderi N, Ismail Abdi A, Nadhim Khorshed K, Taher Ali R. Radiation exposure to family members of thyroid cancer patients treated with radioactive iodine (I-131) in inpatient and outpatient treatment methods, a systematic review and meta‑analysis. Journal title 2023; 1402 (3)
URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-2286-fa.html
URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-2286-fa.html
ذکریایی سید سلمان، نادری نگار، اسماعیل عبدی آزا، نذیم خورشید کتایون، طاهر علی روناک. پرتوگیری اعضای خانواده بیماران سرطان تیروئید تحت درمان با ید رادیواکتیو (I-131) در روش های درمان سرپایی و بستری در بیمارستان، یک مطالعه جستجوی ساختارمند و فراتحلیل. عنوان نشریه. 1402; 1402 (3)
URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-2286-fa.html
گروه آموزشی فیزیک پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی ایلام، ایلام، ایران
چکیده: (972 مشاهده)
حدود 1% از کل موارد ابتلای جدید به سرطان را سرطان تیروئید به خود اختصاص می دهد که شایع ترین بدخیمی غدد درون ریز است(1). ید درمانی یکی از روش های درمانی اصلی برای بیماران مبتلا به سرطان تیروئید می باشد (2). این روش درمانی یک درمان ایمن و نسبتاً ارزان است که به طور گسترده در طول دهه ها استفاده شده است (3). ید رادیواکتیو یک رادیونوکلئید ساطع کننده بتا/گاما است که عمدتاً در غده تیروئید تجمع می یابد. اگرچه، اهداف درمانی با پرتوهای بتای این رادیونوکلئید محقق می گردد. ولی سایر بافت ها در معرض تابش گاما قرار گرفته و آسیب می بینند (4، 5). اعضای خانواده، همکاران و کارکنان بیمارستان که زمان زیادی را در نزدیکی بیمار می گذرانند، نیز تحت تابش این پرتوهای گاما قرار می گیرند (4). این مخاطرات پرتوگیری برای سایر افراد که توسط بیماران ایجاد می شود، به مقدار اکتیویته تجویز شده، نیمه عمر موثر ید رادیواکتیو در بدن بیمار، فاصله از بیمار و زمان تابش گیری بستگی دارد (4، 6).
پرتوگیری خارجی منبع اصلی مخاطرات پرتویی برای مراقبین و اعضای خانواده بیماران تحت درمان با ید رادیواکتیو است (I-131). یک مخاطره پرتوگیری داخلی ناشی از روش های دفع رادیونوکلئید از بدن بیمار یا بازدم ید رادیواکتیو نیز برای مراقبین و اعضای خانواده وجود دارد. ید رادیواکتیو تجویز شده عمدتاً از طریق ادرار دفع می شود. مقادیر کمتری از این رادیونوکلئید از طریق بزاق، عرق، شیر مادر برای مادران شیرده و مدفوع دفع می گردد (4، 7). با کوتاه کردن زمان تماس با بیمار در چند روز اول پس از درمان، احتمال آلودگی توسط این ترشحات/دفعیات رادیواکتیو را می توان به میزان قابل توجهی کاهش داد (7). پرتوگیری داخلی بسیار کمتر از پرتوگیری خارجی است، اما از آنها نمی توان چشم پوشی کرد (8).
درمان با ید رادیواکتیو بر اساس روش‌های بستری یا سرپایی (بسته به معیارها و دستورالعمل‌های خاص هر کشور) انجام می‌شود (1). در کشورهای در حال توسعه، سیستم های مراقبت های بهداشتی به دلیل رشد جمعیت و در نتیجه افزایش تعداد بیماران، با محدودیت تعداد تخت، پرسنل بهداشتی- درمانی و امکانات مواجه هستند (9). بنابراین، روش درمان سرپایی جایگزین مناسبی است که می تواند به جای روش های بستری در برخی از بیماران واجد شرایط استفاده شود. امروزه علاوه بر روش سنتی بستری، از روش سرپایی به عنوان روشی رایج برای درمان بیماران استفاده می شود که مقرون به صرفه تر نیز می باشد(1).
معیار ترخیص بیمارانی که مقادیر درمانی ید رادیواکتیو دریافت می کنند، در مقررات فدرال کمیسیون تنظیم مقررات هسته ای ایالات متحده، راهنمای نظارتی 8.39 (U.S. NRC 1997) ذکر شده است. بر اساس این دستورالعمل، زمانی که میزان دوز محیطی در فاصله 1 متری از بیمار کمتر از mSv 70 در ساعت و مقدار ماده رادیواکتیو باقیمانده در بدن بیمار کمتر از GBq 1.22 باشد، بیماران را می توان ترخیص نمود (6، 10). این محدودیت ها بر اساس مقدار دوز مجاز توصیه شده برای مراقبین و بستگان بیماران تعیین شده است. سازمان‌های بین‌المللی و انجمن‌های پزشکی هسته‌ای برخی محدودیت‌های دوز و توصیه‌هایی را برای محافظت از اعضای خانواده بیماران پیشنهاد کرده‌اند.
برای بستگان غیر مراقب، کودکان و زنان باردار که با بیمار زندگی می کنند، یک محدودیت دوز mSv 1 در سال توسط کمیسیون بین المللی حفاظت در برابر تشعشع (ICRP) توصیه شده است (2، 4، 8، 11). برای مراقبان بزرگسال و بستگانی که با بیمار زندگی می کنند تا زمانی که دوز آنها از mSv 5 برای پنج سال متوالی تجاوز نکند، مقادیر دوزهای دریافتی بالاتر نیز قابل قبول است (3، 8). شورای ملی حفاظت و اندازه گیری تشعشع (NCRP) و انجمن بین المللی انرژی اتمی (IAEA) نیز محدودیت های دوز مشابهی را توصیه کرده اند (8، 11).
محدودیت دوزهای مبتنی بر سن تقریباً مشابهی نیز توسط کمیسیون اروپا (EC) به شرح زیر پیشنهاد شده است: mSv 1 برای کودکان از جمله کودکان متولد نشده، mSv 3 برای مراقبان بزرگسال تا 60 سال و mSv 15 برای مراقبان بزرگسال بالای 60 سال (4، 6، 7، 11).
علیرغم تمامی مطالعات و اقدامات انجام شده در این زمینه، ایمنی پرتویی همچنان یکی از دغدغه های اصلی بیماران و مراقبین آنها می باشد. حمایتی که بیماران از بستگان دریافت می کنند، تأثیر بسزایی در بهبودی آنها دارد. به دلیل نگرانی مردم در مورد مسائل ایمنی تشعشع، بیماران ممکن است حمایت کافی از مراقبین خود دریافت نکنند. در این مواقع، اطمینان از این که بیمار ترد نشده و حمایت مناسب از مراقبین دریافت می‌کند، ضروری است. از سوی دیگر، پرتوگیری های غیرضروری مراقبین نیز باید تا حد امکان محدود یا کاسته شود (2).
اگرچه تحقیقات زیادی در مورد ارزیابی دوزهای دریافتی اعضای خانواده بیماران تحت درمان با I-131 وجود دارد، ولی هیچ متاآنالیزی در این زمینه وجود ندارد. در واقع اینکه آیا اعضای خانواده بیماران تحت درمان با I-131 تحت تابش دوزهای پایین تر از مقدار دوز مجاز هستند یا نه، هنوز یک سوال بی پاسخ است. بنابراین در این مطالعه، دوزهای دریافتی اعضای خانواده بیماران تحت درمان با I-131 با استفاده از مرور سیستماتیک و متاآنالیز مورد بررسی قرار می گیرد.
پرتوگیری خارجی منبع اصلی مخاطرات پرتویی برای مراقبین و اعضای خانواده بیماران تحت درمان با ید رادیواکتیو است (I-131). یک مخاطره پرتوگیری داخلی ناشی از روش های دفع رادیونوکلئید از بدن بیمار یا بازدم ید رادیواکتیو نیز برای مراقبین و اعضای خانواده وجود دارد. ید رادیواکتیو تجویز شده عمدتاً از طریق ادرار دفع می شود. مقادیر کمتری از این رادیونوکلئید از طریق بزاق، عرق، شیر مادر برای مادران شیرده و مدفوع دفع می گردد (4، 7). با کوتاه کردن زمان تماس با بیمار در چند روز اول پس از درمان، احتمال آلودگی توسط این ترشحات/دفعیات رادیواکتیو را می توان به میزان قابل توجهی کاهش داد (7). پرتوگیری داخلی بسیار کمتر از پرتوگیری خارجی است، اما از آنها نمی توان چشم پوشی کرد (8).
درمان با ید رادیواکتیو بر اساس روش‌های بستری یا سرپایی (بسته به معیارها و دستورالعمل‌های خاص هر کشور) انجام می‌شود (1). در کشورهای در حال توسعه، سیستم های مراقبت های بهداشتی به دلیل رشد جمعیت و در نتیجه افزایش تعداد بیماران، با محدودیت تعداد تخت، پرسنل بهداشتی- درمانی و امکانات مواجه هستند (9). بنابراین، روش درمان سرپایی جایگزین مناسبی است که می تواند به جای روش های بستری در برخی از بیماران واجد شرایط استفاده شود. امروزه علاوه بر روش سنتی بستری، از روش سرپایی به عنوان روشی رایج برای درمان بیماران استفاده می شود که مقرون به صرفه تر نیز می باشد(1).
معیار ترخیص بیمارانی که مقادیر درمانی ید رادیواکتیو دریافت می کنند، در مقررات فدرال کمیسیون تنظیم مقررات هسته ای ایالات متحده، راهنمای نظارتی 8.39 (U.S. NRC 1997) ذکر شده است. بر اساس این دستورالعمل، زمانی که میزان دوز محیطی در فاصله 1 متری از بیمار کمتر از mSv 70 در ساعت و مقدار ماده رادیواکتیو باقیمانده در بدن بیمار کمتر از GBq 1.22 باشد، بیماران را می توان ترخیص نمود (6، 10). این محدودیت ها بر اساس مقدار دوز مجاز توصیه شده برای مراقبین و بستگان بیماران تعیین شده است. سازمان‌های بین‌المللی و انجمن‌های پزشکی هسته‌ای برخی محدودیت‌های دوز و توصیه‌هایی را برای محافظت از اعضای خانواده بیماران پیشنهاد کرده‌اند.
برای بستگان غیر مراقب، کودکان و زنان باردار که با بیمار زندگی می کنند، یک محدودیت دوز mSv 1 در سال توسط کمیسیون بین المللی حفاظت در برابر تشعشع (ICRP) توصیه شده است (2، 4، 8، 11). برای مراقبان بزرگسال و بستگانی که با بیمار زندگی می کنند تا زمانی که دوز آنها از mSv 5 برای پنج سال متوالی تجاوز نکند، مقادیر دوزهای دریافتی بالاتر نیز قابل قبول است (3، 8). شورای ملی حفاظت و اندازه گیری تشعشع (NCRP) و انجمن بین المللی انرژی اتمی (IAEA) نیز محدودیت های دوز مشابهی را توصیه کرده اند (8، 11).
محدودیت دوزهای مبتنی بر سن تقریباً مشابهی نیز توسط کمیسیون اروپا (EC) به شرح زیر پیشنهاد شده است: mSv 1 برای کودکان از جمله کودکان متولد نشده، mSv 3 برای مراقبان بزرگسال تا 60 سال و mSv 15 برای مراقبان بزرگسال بالای 60 سال (4، 6، 7، 11).
علیرغم تمامی مطالعات و اقدامات انجام شده در این زمینه، ایمنی پرتویی همچنان یکی از دغدغه های اصلی بیماران و مراقبین آنها می باشد. حمایتی که بیماران از بستگان دریافت می کنند، تأثیر بسزایی در بهبودی آنها دارد. به دلیل نگرانی مردم در مورد مسائل ایمنی تشعشع، بیماران ممکن است حمایت کافی از مراقبین خود دریافت نکنند. در این مواقع، اطمینان از این که بیمار ترد نشده و حمایت مناسب از مراقبین دریافت می‌کند، ضروری است. از سوی دیگر، پرتوگیری های غیرضروری مراقبین نیز باید تا حد امکان محدود یا کاسته شود (2).
اگرچه تحقیقات زیادی در مورد ارزیابی دوزهای دریافتی اعضای خانواده بیماران تحت درمان با I-131 وجود دارد، ولی هیچ متاآنالیزی در این زمینه وجود ندارد. در واقع اینکه آیا اعضای خانواده بیماران تحت درمان با I-131 تحت تابش دوزهای پایین تر از مقدار دوز مجاز هستند یا نه، هنوز یک سوال بی پاسخ است. بنابراین در این مطالعه، دوزهای دریافتی اعضای خانواده بیماران تحت درمان با I-131 با استفاده از مرور سیستماتیک و متاآنالیز مورد بررسی قرار می گیرد.
واژه‌های کلیدی: پرتوگیری اعضای خانواده، سرطان تیروئید، درمان با ید رادیواکتیو (I-131)، روش درمان سرپایی، روش درمان بستری در بیمارستان
نوع مطالعه: مرور سیستماتیک و متاآنالیزیس |
موضوع پروپزال:
فیزیک پزشکی
دریافت: 1401/11/26 | پذیرش: 1401/12/13 | انتشار: 1402/2/2
دریافت: 1401/11/26 | پذیرش: 1401/12/13 | انتشار: 1402/2/2
ارسال پیام به مجری اصلی
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |