دوره 1، شماره 2 - ( تابستان 97 1397 )                   جلد 1 شماره 2 صفحات 0-0 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Salimi A, Kikhavani S. The Impact of Motivational Interviewing on Fatigue in Patients with Multiple Sclerosis. Journal title 2018; 1 (2)
URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-235-fa.html
سلیمی امیرحسین، کیخاونی ستار. بررسی تاثیر مصاحبه انگیزشی بر خستگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. عنوان نشریه. 1397; 1 (2)

URL: http://newresearch.medilam.ac.ir/article-1-235-fa.html


چکیده:   (2718 مشاهده)

ولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی است که ارتباط آن با برخی از اختلالات روانی خصوصاً افسردگی مشخص شده است. بر این اساس، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مصاحبه انگیزشی بر افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا اصفهان انجام شد.

روش کار: این پژوهش، یک نوع مطالعه نیمه تجربی دو گروهی قبل و بعد بوده که بر روی 60 نفر از بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به کلینیک ام اس  که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، انجام شد. بیماران شرکت کننده در مطالعه به شکل تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای بیماران گروه آزمون سه جلسه مصاحبه انگیزشی به مدت یک ساعت در هر جلسه به صورت هفتگی اجرا شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد بک، قبل از مداخله و یک ماه پس از پایان انجام مداخله جمع آوری و با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، تی زوجی، من – ویتنی و کای – اسکولر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته‌ها: پس از انجام مداخله، میانگین نمره افسردگی در گروه مداخله از (5/14 ± 42/28) به (2/7 ± 08/21) تقلیل یافت، که نشان دهنده کاهش معنی دار افسردگی در این گروه بود (05/0 > P). در حالی که در گروه شاهد این میزان قبل و پس از انجام مداخله (77/13 ± 12/26) به (8 ± 6/25) اختلاف معنی داری نداشت (05/0 < P). پس از انجام مداخله، اختلاف معنی داری از نظر میانگین نمره افسردگی بین گروه‌های آزمون و شاهد مشاهده شد (05/0 > P).

نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش حاکی از کاهش افسردگی در گروه مداخله بود؛ بدین معنی که مصاحبه انگیزشی می‌تواند در جهت کاهش علائم افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مؤثر باشد و کاربرد آن برای سایر بیماران پیشنهاد می‌گردد.

واژه‌های کلیدی: مصاحبه انگیزشی، افسردگی، مولتیپل اسکلروزیس
واژه‌های کلیدی: مصاحبه انگیزشی، افسردگی، مولتیپل اسکلروزیس
ولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی است که ارتباط آن با برخی از اختلالات روانی خصوصاً افسردگی مشخص شده است. بر این اساس، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مصاحبه انگیزشی بر افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش کار: این پژوهش، یک نوع مطالعه نیمه تجربی دو گروهی قبل و بعد بوده که بر روی 60 نفر از بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس ، که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، انجام شد. بیماران شرکت کننده در مطالعه به شکل تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای بیماران گروه آزمون سه جلسه مصاحبه انگیزشی به مدت یک ساعت در هر جلسه به صورت هفتگی اجرا شد. داده‌ها از طریق پرسشنامه استاندارد بک، قبل از مداخله و یک ماه پس از پایان انجام مداخله جمع آوری و با استفاده از آزمون‌های تی مستقل، تی زوجی، من – ویتنی و کای – اسکولر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: پس از انجام مداخله، میانگین نمره افسردگی در گروه مداخله از (5/14 ± 42/28) به (2/7 ± 08/21) تقلیل یافت، که نشان دهنده کاهش معنی دار افسردگی در این گروه بود (05/0 > P). در حالی که در گروه شاهد این میزان قبل و پس از انجام مداخله (77/13 ± 12/26) به (8 ± 6/25) اختلاف معنی داری نداشت (05/0 < P). پس از انجام مداخله، اختلاف معنی داری از نظر میانگین نمره افسردگی بین گروه‌های آزمون و شاهد مشاهده شد (05/0 > P). نتیجه گیری: یافته‌های پژوهش حاکی از کاهش افسردگی در گروه مداخله بود؛ بدین معنی که مصاحبه انگیزشی می‌تواند در جهت کاهش علائم افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مؤثر باشد و کاربرد آن برای سایر بیماران پیشنهاد می‌گردد. واژه‌های کلیدی: مصاحبه انگیزشی، افسردگی، مولتیپل اسکلروزیس 41 مقدمه مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن پیشرونده و تخریب کننده میلین سیستم عصبی مرکزی میباشد که عملکرد حسی و حرکتی را تحت تأثیر قرار میدهد . این بیماری در سنین 96 تا 46 سالگی که فرد بیشترین مسئولیتهای خانوادگی و اجتماعی را بر عهده دارد، شیوع بیشتری دارد. 1 میلیون نفر گزارش شده / شیوع آن در جهان 1 است و از هر 1666 نفر 1 نفر را مبتلا میسازد ) 1(. در ایران نیز شیوع این بیماری 15 تا 36 نفر در هر 166 هزار نفر و در اصفهان 35 در هر 166 هزار نفر گزارش شده است که بیانگر شیوع بالای این بیماری در 3(. مزمن , کشور است ) 9 بودن ماهیت این بیماری، پیش آگهی نامشخص، نداشتن درمان قطعی و مبتلا ساختن فرد در سنین جوانی باعث ایجاد اختلالات روانی متعددی در بیماران ) میگردد ) 4 بیماریهای مزمن از جمله بیماری مولتیپل اسکلروزیس علاوه بر مشکلات جسمی، اختلالات روحی روانی متعددی را نیز در بیمار ایجاد میکنند ) 9(. مطالعات نشان دادهاند این بیماران نسبت به افراد سالم دارای شیوع بالاتری از اختلالات روانی همچون افسردگی، استرس و اضطراب میباشند. افسردگی یکی از شایعترین اختلالاتی است که در 56 تا 06 درصد این بیماران دیده میشود و ممکن است در نتیجه التهاب و دمیلینه شدن اعصاب یا متعاقب تأثیرات روانی ناشی از مزمن بودن بیماری در بیماران بروز کند ) 5(. حدود 44 درصد بیماران در سال اول بعد از تشخیص بیماری، علائم اضطراب و افسردگی را تجربه چکیده مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس یک بیماری مزمن سیستم عصبی مرکزی است که ارتباط آن با برخی از اختلالات روانی خصوصاً افسردگی مشخص شده است. بر این اساس، این مطالعه با هدف بررسی تأثیر مصاحبه انگیزشی بر افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا اصفهان انجام شد. روش کار: این پژوهش، یک نوع مطالعه نیمه تجربی دو گروهی قبل و بعد بوده که بر روی 06 نفر از بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده به کلینیک ام اس مرکز آموزشی درمانی الزهرا اصفهان در سال 1323 ، که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند، انجام شد. بیماران شرکت کننده در مطالعه به شکل تصادفی در دو گروه آزمون و شاهد قرار گرفتند. برای بیماران گروه آزمون سه جلسه مصاحبه انگیزشی به مدت یک ساعت در هر جلسه به صورت هفتگی اجرا شد. دادهها از طریق پرسشنامه استاندارد بک، قبل از مداخله و یک ماه پس از پایان انجام مداخله جمع آوری و با استفاده از آزمونهای تی مستقل، تی زوجی، من – ویتنی و کای – اسکولر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. 91 ( تقلیل یافت، که نشان /64 ± 7/ 94 ( به ) 9 /49 ± 14/ یافتهها: پس از انجام مداخله، میانگین نمره افسردگی در گروه مداخله از ) 5 > 6/ دهنده کاهش معنی دار افسردگی در این گروه بود ) 65 P (. در حالی که در گروه شاهد این میزان قبل و پس از انجام مداخله < 6/ 95 ( اختلاف معنی داری نداشت ) 65 /0 ± 90/19 ( به ) 4 ± 13/77( P (. پس از انجام مداخله، اختلاف معنی داری از نظر میانگین > 6/ نمره افسردگی بین گروههای آزمون و شاهد مشاهده شد ) 65 P .) نتیجه گیری: یافتههای پژوهش حاکی از کاهش افسردگی در گروه مداخله بود؛ بدین معنی که مصاحبه انگیزشی میتواند در جهت کاهش علائم افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس مؤثر باشد و کاربرد آن برای سایر بیماران پیشنهاد میگردد. واژگان کلیدی: مصاحبه انگیزشی، افسردگی، مولتیپل اسکلروزیس نشریه روان پرستاری، دوره 4، شماره 1، آذر و دی 5931 36 میکنند ) 0( و آن دسته از بیمارانی که به افسردگی شدید مبتلا هستند، در هم گسیختگی نظام خانواده و فقدان حمایت اجتماعی را تجربه میکنند. مطالعات گذشته نگر نشان دادهاند در جمعیتهای مبتلا به این بیماری، افسردگی مهمترین فاکتور خطر برای خودکشی بیمار بوده است و قصد خودکشی در این بیماران به طور تنگاتنگی با افسردگی و شدت افسردگی مرتبط شده است . از طرفی علایم افسردگی با ناتوانی، عود بیماری و بار اقتصادی زیادی همراه , است ) 7 4(. نتایج مطالعه Beiske و همکاران بر روی 146 بیمار مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس نشان داد 31 درصد بیماران مورد مطالعه به افسردگی مبتلا بودند و میزان شیوع افسردگی در این بیماران از جمعیت عادی بیشتر بود ) 2(. در مطالعه دیگری که توسط Thornton و همکاران انجام گرفت، نشان داد شیوع افسردگی و اضطراب در این بیماران از افراد سالم بیشتر است ) 16 (. جهت درمان افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس از روشهای دارویی و غیردارویی مختلفی استفاده میشود که دارای عوارض جانبی متعددی هستند. به همین دلیل بسیاری از بیماران قادر به تحمل داروهای ضد افسردگی نیستند 11 (. با توجه به شیوع ( بالای این اختلال در بیماران، مؤثر نبودن درمانهای دارویی متداول و عوارض زیاد این داروها، به کارگیری درمانهای انگیزشی جهت بهبود علائم این اختلال و بهبود پاسخ بیماران به درمان، امری ضروری 19 (. لذا , میباشد ) 0 در سالهای اخیر استفاده از روشهای غیردارویی جهت درمان علائم افسردگی در این بیماران، مورد توجه قرار گرفته است ) 13 (. یکی از این روشهای غیردارویی، مصاحبه انگیزشی میباشد. مصاحبه انگیزشی، روشی بیمار محور است که به منظور افزایش انگیزه درونی افراد برای تغییر رفتار، از بررسی و حل ابهامات استفاده میکند و نتایج سودمند آن در زمینه سلامت به طور گستردهای مورد تأیید قرار گرفته است ) 14 (. مصاحبه انگیزشی برای اولین بار در دنیا توسط میلر و رولنیک به منظور درمان اعتیاد مطرح شد و با توجه به پیامدهای مثبت آن به سرعت به سیستمهای ارتقا سلامت به ویژه بیماریهای مزمن که در آنها تغییر رفتار و انگیزه دادن به بیمار چالشی معمول است، گسترش یافت ) 15 (. میلر و رولنیک چهار اصل مصاحبه انگیزشی را اظهار همدلی، افزایش تضاد، مدارا با مقاومت و حمایت از خودکارآمدی معرفی نمودند ) 10 (. هدف این تکنیک، برقراری ارتباط بین بیمار و مراقبان بهداشتی و ترغیب بیماران برای تغییر رفتارشان است) 17 (. در مبحث مصاحبه انگیزشی و اختلالات روان پزشکی، انگیزه و تعهد بیمار در جهت رعایت رژیمهای درمانی، موضوع مهمی بوده که پایه و اساس نتایج درمانی را تشکیل میدهد، چرا که اگر بیمار آمادگی پذیرش نداشته باشد، قویترین درمان هم مؤثر نخواهد بود . بنابراین به کارگیری رویکردی ساختار یافته، انعطاف پذیر و گام به گام مانند مصاحبه انگیزشی که با ترجیحات بیمار قابل انطباق باشد، میتواند در این زمینه مؤثر واقع شود ) 14 (. بررسی اولیه نشان میدهد که تحقیقات انجام شده در این حوزه در ایران بسیار اندک است. نظر به استفاده روزافزون از رویکرد مصاحبه انگیزشی در سایر کشورها و گزارشات متعدد مبنی بر تأثیر مثبت آن در درمان، مراقبت و پیشگیری از انواع اختلالات جسمی، روانشناختی و ارتقاء رفتارهای بهداشتی، لازم است تا این رویکرد درمانی در حیطههای مختلف در کشور ما نیز مورد برررسی قرار گیرد. از طرفی اغلب مشکلات بهداشتی، درمانی و روانی در کشور ناشی از مسائلی همچون عدم حضور و مشارکت با انگیزه در جلسات مشاوره، عدم مصرف مرتب داروها، عدم تکمیل دورههای درمانی، عادات نادرست بهداشتی و تغذیهای میباشد که رفع آنها نیازمند مشارکت فعال و تغییر رفتار بیماران است که استفاده از رویکردی همچون مصاحبه انگیزشی میتواند در این زمینه کمک کننده باشد ) 12 (. توجه به این امر که مداخلاتی از جمله مصاحبه انگیزشی چقدر میتواند در درمان اختلالات روانپزشکی همچون افسردگی مؤثر باشد، از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مداخله پرستاری به روش " مصاحبه انگیزشی " بر افسردگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس میباشد تا در نهایت با انجام پژوهش فوق، به تعیین میزان قابلیت و کاربرد مصاحبه انگیزشی توسط کارکنان مراقبت بهداشتی به ویژه__ References 1. mohammadi N, takarli f, khodaveisi m, soltanian a. The Effect of Peer Educational Program on the Self-Efficacy of Multiple Sclerosis Patients: A Randomized‐Controlled Trial. Scientific Journal of Hamadan Nursing & Midwifery Faculty. [Research]. 2017;25(2):36-44. 2. Bikmoradi A, Zafari A, Oshvandi K, Mazdeh M, Roshanaei G. Effect of progressive muscle relaxation on severity of pain in patients with multiple sclerosis: a randomized controlled trial. Journal of hayat. 2014;20(1):26-37. 3. Demaille-Wlodyka S, Donze C, Givron P, Gallien P. Self care programs and multiple sclerosis: Physical therapeutics treatment-literature review. Annals of physical and rehabilitation medicine. 2011;54(2):109-28. 4. Motaharinezhad F, Seyed S, Zeinali R. The impact of mental practice on sleep quality, fatigue, functional balance and gaiting in patient with multiple sclerosis: A case report. Koomesh. 2016:944-9. 5. Brunner LS. Brunner & Suddarth's textbook of medical-surgical nursing: Lippincott Williams & Wilkins; 2010. 6. Pazokian M, Shaban M, Zakerimoghdam M, Mehran A, Sanglaje B. The effect of stretching together aerobic exercises on 42 fatigue level in multiple sclerosis patients refer to MS society of Iran those suffer from fatigue. Journal of Holistic Nursing And Midwifery. 2012;22(2):18-24. 7. Etemadifar M, Sajjadi S, Nasr Z, Firoozeei TS, Abtahi S-H, Akbari M, et al. Epidemiology of multiple sclerosis in Iran: a systematic review. European neurology. 2013;70(5-6):356-63. 8. HEMMATI MM, MALEKI F. THE EFFECT OF PERFORMANCE CARE PLAN BASED ON THE ROY ADAPTATION MODEL ON FATIGUE IN MULTIPLE SCLEROSIS PATIENTS. 2016. 9. MALEKI F, HEMMATI MM, khalkhali h. STUDY THE EFFECT OF PERFORMANCE ROY ADAPTATION MODEL ON INTENSITY AND EFFECTS OF FATIGUE IN MULTIPLE SCLEROSIS PATIENTS. 2016. 10. dashti Dehkordi a, yousefi H, Maghsoudi J, Etemadifar M. The Effects of Motivational Interviewing on Depression of Patients with Multiple Sclerosis Disease. Journal of Nursing Education. [Research]. 2017;4(5):29-35. 11. Nasiri M, Hosseini H, Sakhaei Y, Tabrizi N, Yazdani Cherati J, Abedini M. Prevalence of Psychiatric Disorders in Patients with Multiple Sclerosis in Mazandaran, Iran. Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2016;26(140):60-70. 12. Marrie RA, Cohen J, Stuve O, Trojano M, Sørensen PS, Reingold S, et al. A systematic review of the incidence and 43 prevalence of comorbidity in multiple sclerosis: overview. Multiple Sclerosis Journal. 2015;21(3):263-81. 13. Veauthier C, Paul F. Sleep disorders in multiple sclerosis and their relationship to fatigue. Sleep medicine. 2014;15(1):5-14. 14. Motaghi M, Borji M, Moradi M. The effect of orange essence aromatherapy on anxiety in school-age children with diabetes. Biomedical and Pharmacology Journal. 2017;10(1):159-64. 15. Rad M, Borzoee F, Shahidsales S, Tabarraie Y, Varshoee-Tabrizi F. The Effects of Humor Therapy on the Fatigue in Breast Cancer Patients Undergoing External Radiotherapy. Journal of Babol University Of Medical Sciences. [Research]. 2015;17(1):45-52. 16. Ghajarzadeh M, Jalilian R, Eskandari G, Sahraian MA, Azimi A, Mohammadifar M. Fatigue in multiple sclerosis: relationship with disease duration, physical disability, disease pattern, age and sex. Acta Neurologica Belgica. 2013;113(4):411-4. 17. Motaharinezhad F, Parvaneh S, Ghahari S, Bakhtiary AH, Biglarian A, Sokhangoye Y, et al. Validation of Persian Version of Comprehensive Fatigue Assessment Battery for Multiple Sclerosis (CFAB-MS). Journal of Mazandaran University of Medical Sciences. 2015;25(131):56-66. 18. Finlayson M, Preissner K, Cho C. Outcome moderators of a fatigue management program for people with multiple sclerosis. American Journal of Occupational Therapy. 2012;66(2):187-97. 44 19. Lerdal A, Gulowsen Celius E, Krupp L, Dahl AA. A prospective study of patterns of fatigue in multiple sclerosis. European Journal of Neurology. 2007;14(12):1338-43. 20. Whittemore R, Roy SC. Adapting to diabetes mellitus: a theory synthesis. Nursing Science Quarterly. 2002;15(4):311-7. 21. Dashti A, Yousefi H, Maghsoudi J, Etemadifar M. The effects of motivational interviewing on health promoting behaviors of patients with multiple sclerosis. Iranian journal of nursing and midwifery research. 2016;21(6):640. 22. Martins RK, McNeil DW. Review of motivational interviewing in promoting health behaviors. Clinical psychology review. 2009;29(4):283-93. 23. Rollnick S, Miller WR, Butler CC, Aloia MS. Motivational interviewing in health care: helping patients change behavior. Taylor & Francis; 2008. 24. Woodruff SI, Conway TL, Edwards CC, Elliott SP, Crittenden J. Evaluation of an Internet virtual world chat room for adolescent smoking cessation. Addictive behaviors. 2007;32(9):1769-86. 25. Rajabipour E, Maddah S, Falahi Khoshknab M, Zarei F, Anaraki F. Effect of group motivational interviewing on quality of life of patients with colorectal cancer and permanent ostomy. Iranian Journal of Psychiatric Nursing. 2014;2(3):58-68. 45 26. Ma C, Zhou Y, Zhou W, Huang C. Evaluation of the effect of motivational interviewing counselling on hypertension care. Patient education and counseling. 2014;95(2):231-7. 27. Miller WR, Rollnick S. Motivational interviewing: Helping people change: Guilford press; 2012. 28. González Oquendo L, Morales Asencio JM, Bonill de las Nieves C. Contributing factors for therapeutic diet adherence in patients receiving haemodialysis treatment: an integrative review. Journal of Clinical Nursing. 2017. 29. Heidari M, Akbarfahimi M, Salehi M, Nabavi SM. Validity and reliability of the Persian-version of fatigue impact scale in multiple sclerosis patients in Iran. Koomesh. 2014;15(3):295-301. 30. Fisk JD, Doble SE. Construction and validation of a fatigue impact scale for daily administration (D-FIS). Quality of Life Research. 2002;11(3):263-72. 31. alidoust Ghahfarokhi f, Makvand Hosseini S, Kiyan Ersi F, Moemeni A. Effectiveness of motivational interviewing on treatment adherence in dialysis patients in Hajar hospital of Shahrekord, 2013. Journal of Shahrekord Uuniversity of Medical Sciences. [Research]. 2015;17(4):17-24. 32. Ream E, Gargaro G, Barsevick A, Richardson A. Management of cancer-related fatigue during chemotherapy through telephone motivational interviewing: modeling and randomized exploratory trial. Patient education and counseling. 2015;98(2):199-206. 46 33. Bombardier CH, Cunniffe M, Wadhwani R, Gibbons LE, Blake KD, Kraft GH. The efficacy of telephone counseling for health promotion in people with multiple sclerosis: a randomized controlled trial. Archives of physical medicine and rehabilitation. 2008;89(10):1849-56. 34. Sobhani Z, Ahadi H, Khosravi S, Pourshrifi H, Seirafi M. The Effectiveness of Motivational Interviewing on Adherence in Obese Patients Undergoing Sleeve Gastrectomy Surgery. Armaghane danesh. [Research]. 2017;21(12):1218-35. 35. Jalal manesh S-o-m, zargarani f. Effectsofprogressivemusclerelaxationtechniqueonfatigueandsleepquality in patientswithmultiplesclerosis. Scientific Journal of Hamadan Nursing & Midwifery Faculty. [Research]. 2015;23(3):5-14. 36. Tomruk MS, Uz MZ, Kara B, İdiman E. Effects of Pilates exercises on sensory interaction, postural control and fatigue in patients with multiple sclerosis. Multiple sclerosis and related disorders. 2016;7:70-3. 37. Khayeri F, Rabiei L, Shamsalinia A, Masoudi R. Effect of Fordyce Happiness Model on depression, stress, anxiety, and fatigue in patients with multiple sclerosis. Complementary therapies in clinical practice. 2016;25:130-5. 47  
     
نوع مطالعه: مقطعی (Cross sectional) | موضوع پروپزال: عمومي
دریافت: 1396/10/10 | پذیرش: 1396/11/24 | انتشار: 1397/7/7

ارسال نظر درباره این پروپزال : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به مجری اصلی


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به سامانه جامع مدیریت اطلاعات تحقیقات، پژوهش و فناوری می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved | Technology and Research Information System

Designed & Developed by : Yektaweb